Abstract:
پژوهش حاضر با هدف مطالعه تجربه زیسته زنان خود اتکای اقتصادی, و به روش نظریه پرداز داده محور انجام و اطلاعات از طریق مصاحبههای نیمه ساخت یافته با 31 زن شاغل و درآمدزا, که دارای فرزند هم هستند و در شهر بابل سکونت دارند جمع آوری, و به روش کدگذاری نظری و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهندکه زنان مورد مطالعه در اکثر موارد پدیده محوری "فشار نقش" را تجربه میکنند. شرایط علی این پدیده در سه مقوله ی «نیاز مالی, حفظ نقش سنتی خانه داری, عدم حمایت اجتماعی و خانوادگی» بیان شده است. شرایط میانجی نیز در قالب «سن, تحصیلات, تحصیلات همسر و...» بدست آمده است. از جمله, راهبردهای اتخاذ شده «توانمند سازی جسمی و روحی, تحمل شرایط, نیمه وقت شدن و....» میباشد و مهمترین پیامدهای این راهبردها؛«کسب جایگاه اجتماعی و فردی, آسیبهای شغلی, خانوادگی و فردی و...» هستند. نتیجه میشود که؛ در حال حاضر پدیده "فشار نقش" در بین مادران شاغل و درآمد زای ایرانی وجود دارد. از این رو میطلبد که نظام اجتماعی تدابیری را جهت توازن بین نقشهای سنتی و نقش اقتصادی –اجتماعی آنان اتخاذ کند.
One of the main transformations of Iran on the way of development is womens employment and making revenue. While women employment shows ascending trend, cultural-social conditions in society almost does not show suitable dynamics.so, in some cases women face with problems such as role pressure. Present study aims to analyze lived experience of economically self-reliant women and performs grounded theory method and data from semi-structured interviews from 31 eligible women were collected and were analyzed by theoretical coding and by MAXQDA software. Results showed that mostly studied women experience phenomenon based “role pressure”. Causal conditions of this phenomenon were explained by 3 types of “ financial need, maintain traditional role of house wifery, non social and family support”. Mediator conditions also achieved in the form of “age, education, husband education,distance from house to work place”. Some strategies women adopt when face with axial phenomenon are “ physical and mental empowerment, resiliency and adjustment, part time work,...” and the main consequences of these strategies are “ achieve social position, achieve economic and individual benefits, occupational, family and individual injuries”. The conclusion is todays the phenomenon of “role pressure” is observed among iranian working women,so, it is necessary the social system adopt policies in order to balance their traditional role and economic-social role.
Machine summary:
مطالعه جامعه شناختي تجربۀ زيسته زنان خود اتکاي اقتصادي سيده زهره بزرگ نژاد شياده ١ ميثم موسايي ٢ سيد رضا معيني 3 ١- دانشجوي مقطع دکتري گروه جامعه شناسي، واحد تهران مرکزي، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران ٢- استادگروه برنامه ريزي اجتماعي، دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران ، تهران ، ايران ٣- استادگروه جمعيت شناسي، واحد تهران مرکزي، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران چکيده پژوهش حاضر با هدف مطالعه تجربه ي زيسته زنان خود اتکاي اقتصادي, و به روش نظريه پرداز داده محور انجام و اطلاعات از طريق مصاحبه هاي نيمه ساخت يافته با ٣١ زن شاغل و درآمدزا, که داراي فرزند هم هستند و در شهر بابل سکونت دارند جمع آوري, و به روش کدگذاري نظري و با استفاده از نرم افزار مکس کيودا تحليل شده است .
اکثر تحقيقاتي که تا کنون در اين زمينه انجام شده ، به روش کمي بوده و مطالعه عميق جامعه شناختي در اين حوزه انجام نشده است و نيز بيشتر تحقيقات صورت گرفته به صورت غير مستقيم , به موضوع نقش آفريني چندگانه که نتيجه آن فشار نقش براي زنان مي شود اشاره داشتند و اين مسئله را به طور مستقيم مورد بررسي قرار ندادند .
٦-٢-کسب مزاياي اقتصادي و فردي: کسب درآمد و به تبع آن استقلال مالي از جمله دستاوردهاي شغلي زنان مورد مطالعه بود که همگان بدان اشاره داشتند, هر چند تجربه "فشار نقش " تجربه اي ناخوشايند است , اما چون درآمدزايي در کار خارج از خانه وجود دارد, تحمل فشارها کمتر مي شود و نيز رسيدن به استقلال مالي موثرترين جنبه استقلال فردي است .