Abstract:
فعالیتهای کشاورزی گرچه سهم بسیار مهمی در تولید ناخالص داخلی کشورها دارند ولی همراه با تأثیرات جانبی زیستمحیطی نیز هست. در طی سالهای اخیر استفاده بیش از حد و غیرمعقول از مواد شیمیایی در کشاورزی و استفاده بیرویه از آب و بکارگیری روشهای نامناسب آبیاری وضعیت نگران کننده و ناپایداری را در فعالیتهای کشاورزی کشور بوجود آورده است .در این مطالعه، یک مدل برنامهریزی ریاضی نشاندهندهی رفتار اقتصادی زارعان و تئوری بازیها باهم ترکیب شده است تا تصویر واقعیتری از الگوهای زراعی با رعایت جنبههای کشاورزی زیست محیطی و اقتصادی فراهم آید. مطالعهی حاضر راهحل بهینهیی برای اهداف متناقض زارعان و محیط زیست به عنوان دو مجموعهی بازیگر را بهدست میدهد. دادههای مورد نیاز از بهرهبرداران نماینده منطقه بوانات، در سال زراعی 93-1392 و همچنین سازمان جهاد کشاورزی استان فارس جمعآوری گردید. کاربرد چهار روش برای حل مسالهی کشمکش نشان داد که دو گروه بازیگر قادراند به منظور ایجاد تعادل میان اهداف متناقضشان به توافق برسند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در شرایطی که به اهداف اقتصادی و زیست محیطی وزن یکسان داده شود، میزان مصرف کود نیترات 4 درصد و بازده برنامهای 11 درصد نسبت به زمانی که تنها هدف اقتصادی مدنظر باشد کاهش مییابند.با توجه به یافتهها، اهمیت توجه به اهداف زیستمحیطی در بهینهسازی الگوی کشت لازم است و این اهداف دیگر را نسبتا پوشش میدهد و این مهم مورد توجه سیاستگزاران قرار گیرد.
Although agriculture activities have important role in gross domestic product of countries but they have externalities environment. In recent years the use of excessive and unreasonable chemicals in agriculture has led to soil and water pollution and also cause to human disease. Also Irregular usage of water and using inappropriate methods of irrigation has caused many environmental and economic problems.In this study, a mathematical planning model representing economic behavior of farmers is combined with game theory for achieving real vision of crop pattern with regarding agricultural, environmental and economic aspects. This research gives optimum solution for conflicting goals of farmers and environmental organizations as two main actors. Required data were collected from farmers in Bavanat region and jihad of agriculture organization in 2014-2015. Application of four methods for resolving challenge showed that both actors have ability to achieve balance between conflicting goals. Also, results showed that in the condition of equal weight to economic and environmental goals, nitrate fertilizer use decrease by 4% and gross margin decreases by 11 percent comparing to condition of regarding only economic goal. . Again address to result and place of environmental issues it may recommend asking policy makers to apply and extent the appropriate methods of farming.
Machine summary:
در این پژوهش ، یک مدل برنامه ریزی ریاضی نشان دهنده ی رفتار اقتصادی کشاورزان و فرضیه ی بازیها باهم ترکیب شده است تا تصویر واقعیتری از الگوهای زراعی با رعایت جنبه های کشاورزی زیست محیطی و اقتصادی فراهم آید.
بررسی و ارزیابیهای مختلفی در زمینه تعیین الگوی کشت پایدار صورت گرفته است ، از جمله رضایی و همکاران (١٣٩١)، با استفاده سه راهبرد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و با بهره گیری از روش الگوریتم ژنتیک به تدوین الگوی کشت بهینه استان خراسان رضوی پرداختند.
شیرزادی و همکاران (١٣٩١)، برای تعیین الگوی کشت دشت کاشمر از مدل برنامه ریزی آرمانی وزنی با در نظر گرفتن چهار هدف زیست محیطی و اقتصادی به طور همزمان استفاده کردند.
از این رو هدف این پژوهش تعیین الگوی کشت بهینه شهرستان بوانات با راهبردهای سه گانه کشاورزی پایدار (راهبردهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) با استفاده از فرضیه بازیها است .
در مرحله ی بعد با توجه به الگوی بهینه مقدار بازه برنامه ای را به عنوان یک قید به مدل اضافه میکنیم و مدل را با هدف بیشینه کردن اشتغال اجرا میکنیم با توجه به شمار نیروی کار بهینه و شمار نیروی کار موجود که در اجرای در برنامه اول به دقت برابر بودند، ١١ سناریو را تعریف کردیم که برپایه این سناریوها در هر اجرای مدل یک بازده برنامه ای و میزان کاربرد نهاده های شیمیایی متناسب با شمار نیروی کارهای داده شده در مدل به عنوان یک محدودیت ، ماتریس بازده برای روش فرضیه بازیها به دست میآید.