Abstract:
نقد ساختاری و محتوایی کتابهای آموزشی، یکی از برجستهترین فعالیت های علمی است که گذشته از آگاهیبخشی و گشودن راه بر پژوهشهای کاربردی، نویسندگان را به تألیف بر اساس موازین دقیق علمی سوق میدهد. کتاب « ادبیات داستانی قدیم عربی، گونهشناسی و تحلیل عناصر داستانی » اثر خلیل پروینی و هومن ناظمیان از جمله کتابهایی است که با تأکید بر گونهشناسی و تحلیل عناصر داستانپردازی در نمونههای داستانی، سیر تحول ادبیات داستانی را در ادبیات قدیم عربی بررسی مینماید. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی و با هدف توسعه پژوهش در حوزه نقد کتب دانشگاهی بر آن است تا با معرفی اینکتاب و نقد ساختاری و محتوایی آن، گذشته از ترغیب نویسندگان به غنیتر نمودن مباحث کتاب، در مسیر پویایی و توسعه پژوهش در حوزه نقد کتب دانشگاهی گامی تازه بردارد. با توجه به رویکرد آموزشی کتاب، در صورت رفع کاستیهای موجود، میتوان از آن بهعنوان منبعی کمک آموزشی در دانشگاهها، در دورههای کارشناسی ارشد و دکتری بهره گرفت.
Structural and content critique of textbooks is one of the most prominent scientific activities that, in addition to raising awareness, motivating students to study purposefully and paving the way for applied research, leads authors to write based on accurate scientific criteria. The book "Old Arabic Story Literature" is one of the books that emphasizes the typology of different types of storytelling and analyzes the elements of storytelling in its examples, examines the evolution of fiction in ancient Arabic literature. The present study is an analytical method and with the aim of developing research in the field of critique of academic books. University textbooks are a new step. According to the educational approach of the book, if the existing shortcomings are eliminated, it can be used as a source of educational assistance in universities, in master's and doctoral courses.
Machine summary:
موضوع کتاب ، بنابه گفتۀ نويسندگان کتاب ، «افزون بر نگـاهي کلـي بـه ادبيـات داسـتاني قديم عربي تا آغاز دوران معاصر، ضـمن پرهيـز از تقسـيم بنـدي تحـولات ادبـي بـر مبنـاي حکومت ها و سلسله ها، بر گونه شناسي انواع مختلـف داسـتاني» (پروينـي و ناظميـان ١٣٩٦: پيش گفتار) متمرکز شده است و نويسندگان بر آن بوده اند تا «با ذکر نمونه هايي از قصـه هـا و داستان هاي مختلف و نيز ترجمه و بيان ويژگي هنري و گاه تحليل عناصر داستاني » (همـان ) خوانندگان اين اثر را با سير تحول ادبيات داستاني بيش تر و بهتر آشنا کنند.
کتـاب ادبيـات داستاني قديم عربي در ٥٧٦ صفحه ، متناسب بـا واحـدهاي ارائـه شـده در دو درس «ادبيـات داستاني » و «نقد ادبي» در دورة کارشناسي ارشد٣ است و نويسندگان آن کوشيده انـد تـا ميـان حجم اطلاعات اصـلي و جنبـۀ نـوعي تناسـب منطقـي برقـرار کننـد و اطلاعـات اصـلي را به شيوه اي ارائه دهند که مخاطبان بتوانند پيام هاي اصلي نويسنده را دريافـت کننـد و روي آن متمرکز شوند؛ هرچند براي تحقق کامل اين هدف شايسته است در چاپ هاي بعـدي کتـاب موارد زير را موردتوجه قرار دهند: ـ باتوجه به تخصصيبودن موضوع کتاب ، آوردن برخي مباحث چندان ضروري بـه نظـر نميرسد و تنها به حجم کتاب افزوده است (پرويني و ناظميان ١٣٩٦: ٤٣٧).