Abstract:
در این مقاله، با هدف نقش نظم مومی و بررسی آن در اجرای احکام دادگاههای خارجی براساس حقوق انگلیس و ایران، سعی در ارائه دیدگاه های متفاوتی خواهیم داشت. حقوقدانان کشورهای مختلف در بررسی قواعد و نهادهای حقوقی، مفهوم نظم عمومی را شناسایی کرده و آن را ضابطه ای برای تحدید اراده افراد میدانند. با این حال، در مورد ماهیت مفهوم نظم مومی اتفاق نظری ندارند و شناخت حقیقت آن را با دشواری مواجه کرده است. باید دانست که برخلاف برخی تصورات، عنوان نظم عمومی یک قاعده نیست و مفهوم حقوقی محسوب نمیشود بلکه یکی از ویژگیهای اصلی زندگی اجتماعی است که در سیستم قضایی از آن به عنوان الگویی جهت ایجاد یکپارچگی اداری استفاده می شود. با این حال باید ادعا کرد که امروزه اجرای احکام دادگاههای خارجی در امورمدنی در نظام حقوقی ایران، پذیرفته شده و در مواردی به صدور دستور اجرای حکمی که در امور مدنی موردنظر است.
Machine summary:
باتوجه به اينکه در خصوص نقش نظم عمومي در شناسايي و اجراي حکم خارجي در حقوق ايران و حتي کشورهاي مختلف از جمله انگلستان تعريف دقيقي نشده و بيشتر به تفسير قضات در اين خصوص بستگي دارد پس به نظر ميرسد تحقيق در اين مورد کار جديد و نوعي ميباشد که در ارتباط با شناسايي و اجراي احکام خارجي (که مسأله بسيار مهم و حائز اهميتي در حقوق بين الملل و حتي حقوق داخلي کشورهاي دنيا محسوب ميشود) ميباشد.
(جابر جاد،٨٦٥:١٣٦١) اينک اين سؤال باقي ميماند که براساس چه مفهومي قاضي ميتواند به دليل استناد به نظم عمومي با قانون خارجي مخالفت کند؟ پذيرش اين نکته که قاضي قدرت تحديد مفهوم نظم عمومي را دارد بدين معنا نيست که او ميتواند در اين زمينه براساس نظريه شخصي خودش عمل کند بلکه بر وي لازم است که در تشخيص نظم عمومي به انديشه هاي حاکم در جامعه و هماهنگ با مصالح مردم کشورش مقيد باشد و به همين دليل تشخيص قاضي در مورد تحقق مقتضيات نظم عمومي يک مسأله حقوقي شمرده ميشود که تحت نظارت دادگاه هاي عالي قرار ميگيرد.
باتوجه به اينکه در خصوص نقش نظم عمومي در شناسايي و اجراي حکم خارجي در حقوق ايران و حتي کشورهاي مختلف تعريف دقيقي نشده و بيشتر به تفسير قضات در اين خصوص بستگي دارد پس به نظر مي - رسد تحقيق در اين مورد کار جديد و نوعي ميباشد که در ارتباط با شناسايي و اجراي احکام خارجي (که مسأله بسيار مهم و حائز اهميتي در حقوق بين الملل و حتي حقوق داخلي کشور- هاي دنيا محسوب ميشود) ميباشد.