Abstract:
امروزه نقش بنادر به عنوان همه گیرترین راه ترانزیت تجاری از اهمیت شایانی در مناسبات سیاست خارجی کشورها در جهان سیاست برخوردار شده است و کشور ایران نیز از این مهم مستثنی نیست. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل ظرفیتها و تاثیر بندر چابهار در اتخاذ رویکردهای سیاسی ایران در منطقه و نظام بین الملل انجام شده است ضمن اینکه فرصتها و چالشهای پیشرو را از منظر ژئوپلیتیک انتقادی تبیین مینماید. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و با تاکید و استناد به گزارشها و اسناد سیاسی و تجاری میباشد. دادههای این پژوهش حاکی از آن است یکی از اساسی ترین معیارهای مناسبات سیاسی منطقه ای و بین المللی کشور ایران در خصوص کشورهایی چون پاکستان، هند، چین و افغانستان بر اساس سیاستهای توسعهای بندر چابهار تبیین میگردد.
Machine summary:
داده هاي اين پژوهش حاکي از آن است يکي از اساسيترين معيارهاي مناسبات سياسي منطقه اي و بين المللي کشور ايران در خصوص کشورهايي چون پاکستان ،هند، چين و افغانستان بر اساس سياست هاي توسعه اي بندر چابهار تبيين ميگردد.
در اين ميان ، بنادر جمهوري اسلامي ايران نقش بي بديلي را در تثبيت و تقويت جايگاه ايران به عنوان محور اساسي و تعيين کننده در تحولات اقتصادي و سياسي در منطقه و همچنين پل ارتباطي آسيا - اروپا و کريدور شمال - جنوب از طريق ارائه خدمات حمل ونقل و انتقال کالا بر عهده داشته اند که در اين ميان بندر چابهار به دليل منتفع بودن از موقعيت خاص در ناحيه شرق تنگه هرمز و درياي عمان و همچنين قرار گرفتن در مسيرخطوط اصلي کشتيراني به آفريقا،آسيا و اروپا از جايگاه ويژه اي برخوردار است .
در شرايطي که هند به شکل جدي خواهان حضور در چابهار است در آن سو پاکستان دشمن درجه اول هند اتحاد استراتژيک با رقيب هند يعني چين دارد؛ افتادن در گرداب اختلافات و رقابت - هاي منطقه اي در آنسوي مرزهاي شرقي اضطرار ديگري براي ايران خلق خواهد کرد و سياست گذاران بايد به نحوي هوشمندانه آن را مديريت کنند و گفتمان را بر مدار اقتصاد و سود جمهوري اسلامي تعريف نمايند و خود را از غائله دشمني و دوستيهاي ديرينه ميان اين بازيگران دور نگاه دارد.
بر اساس رويکرد ژئوپليتيک انتقادي، بندر چابهار با توجه به موقعيت ممتاز جغرافيايي در سطح جهان و نزديک بودنش به پاکستان ، چين ، هند و افغانستان بهترين مکان براي فعاليت - هاي تجاري و سرمايه گذاري تاجران کشورهاي منطقه است .