Abstract:
علم قرائت قرآنء یکی از علوم قرآنی و لازمة تفسیر قرآن بهشمار میآید. پژوهشهای صورت گرفته در این باره نشان
میدهد که اختلاف قرائات در قرآن توانسته است در تفسیر آیات تاثیر بسیار بگذارد تا حدی که این اثر در فتاوای
فقها نیز موئر باشد چنانچه همین امر در آیه ۲۲۲ سوره بقره قابل مشاهده است.
این مهم در سوره نور مورد کنکاش قرار گرفته شده است. محقق با بررسی آیات این سوره به این مهم دست یافته که
اختلاف قرائات این سوره» نتوانسته است تاثیر معناداری در تفسیر آیات این سوره داشته باشد. ناگفته نماند که
اختلاف قرائت در این سوره را میتوان» نهایت بلافت, و اعجاز در قرآن کریم دانست؛ اما این ویژگی زیبا وقتی
زیباتر جلوه مینماید که خللی در معنا ایجاد نکند و این امر در این سوره اتفاق افتاده است. بنابراین بیشترین
اختلافات در قرائت واژههای این سوره» یا مربوط به اختلاف در اعراب کلمات است که به معنا خللی وارد نساخته و
در واقع» نوعی لطافت و ظرافت در کلام به حساب میآید و یا مربوط به چگونگی قرائت از لحاظ اماله» تفخیم»
ترقیق» اظهار و... است و طبعا اختلافی شکلی بوده و توان تاثیر معنائی را ندارد.
Machine summary:
(الکشاف، ج 3، ص 209) جمعبندی: در قرائتها میبینیم که همزه هم بهصورت سکون و هم با حرکت فتحه، آمدهاست، گرچه در بیشتر قرائات، با سکون قرائت شدهاست، ولی بررسی تفاسیر نشان میدهد که اختلاف قرائت، در معنای آیه تاثیری نداشته است.
(روض الجنان، ج 14، ص 127) نیز میگوید: ابن عامر، ايّه المؤمنون را به ضمّ «هاء» قرائت کرده، و در كتابت، بى «الف» نوشته است؛ و باقى قرّاء، به فتح «هاء» خواندهاند و در كتابت «الف» نوشته، و در حال وقف «الف» آوردهاند مانند: رأيت زيدا (همان) جمعبندی: با بررسی عدهای از تفاسیر، میبینیم که، اختلاف قرائات مربوط به نحو میشود و در معنای آیه تاثیری ندارد.
(التیسیر، ص 131) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بررسی تفاسیر: ابن عاشور میگوید: بر مبنای قرائت کسائی و ابوعمرو، درّی به معنای دفع میباشد یعنی تاریکی را با نور و اشعههای خودش دفع میکند.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مفهوم شناسی: ظُلُمات، ج ظلمت، تاریکیها (فرهنگ فارسی معین) بررسی تفاسیر: گنابادی میگوید: لفظ «ظلمات» با رفع خوانده شده كه مبتدا باشد، و مجوز مبتدا بودن، وصف بودن آن است كه از تنوين استفاده مىشود، يا خبر مبتداى محذوف است، و با جرّ خوانده شده (سحاب ظلمات) كه بنا بر قرائت تنوين، «سحاب» بدل از «ظلمات» مىشود.
(التحریر، ج 18، ص 212) جمع بندی: میبینیم که اختلاف قرائات تاثیری در معنای آیه نداشته است و در برخی از تفاسیر برای آن علت نحوی ذکر کردهاند.
(المیزان، ج15، ص 165-164 ) جمع بندی: با مراجعه به تفاسیر، میبینیم که اختلاف قرائت تاثیری در معنای آیه نداشته است.