Abstract:
برمبنای ادبیات راهبردی، چالش کشورها از جمله ج.ا.ایران در عرصۀ داخلی، آسیبهای ناشی از ضعف درونی و در عرصه بیرونی، تهدیدها هستند. آسیبهای درونی از عوامل اصلی تحریک و فعالسازی تهدید بیرونی است؛ از اینرو دارای اهمیت فروانی میباشد. در عرصۀ داخلی، عوامل و آسیبهای گوناگونی میتوانند بهوجودآورندۀ ناامنی باشند که از جمله مهمترین آنها ناآرامیهای اجتماعی هستند. نظر به اهمیت و ضرورت موضوع ناآرامیها، هدف این نوشتار، تبیین فرایند شکلگیری ناآرامیهای اجتماعی در ج.ا.ایران است. روش پژوهش در این تحقیق، زمینهای موردی با رویکرد کمی و روش تحلیل آن، توصیفی – تحلیلی میباشد. نویسندگان برای دستیابی به هدف بیانشده و پاسخ به این پرسش اصلی که فرایند شکلگیری ناآرامیهای اجتماعی در ج.ا.ایران چگونه است؟، با استفاده از روش کتابخانهای، منابع معتبر فارسی و انگلیسی را موردمطالعه قرار داده و اطلاعات لازم را استخراج و فرایندی چهارمرحلهای برای تبیین روند ایجاد ناآرامی ارائه نمودند. بهمنظور اعتبارسنجی یافتهها، پرسشنامهای محققساخته بین 30 نفر از خبرگان آشنا با مباحث امنیتی، علوم سیاسی و جامعهشناسی بهعنوان نمونۀ آماری توزیع گردید. یافته کلی پژوهش آن است که ناآرامیهای اجتماعی در کشور از توالی مراحل «اختلال»، «تکانه»، «بیتعادلی» و «جرقه» بهوجود میآید و عواملی همچون «بیکاری، بیثباتی اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی، افزایش شکافهای طبقاتی، پایینبودن نرخ سرمایۀ اجتماعی، سیاستها و طرحهای دشمن و سرویسهای اطلاعاتی آنها در زمینۀ براندازی نظام، نفوذ و عملکرد نفوذیها، کارکرد مخرب فضای مجازی، فساد اقتصادی و سیاسی – اداری، غفلت جامعۀ اطلاعاتی، ضعف برخی اجزای فرهنگ امنیتی» در این فرایند نقشی تعیینکننده داشته و خواهند داشت.
Based on the strategic literature, the challenges facing countries including I.R. of Iran in the domestic arena are the damages caused by internal weakness and in the external arena are threats. Internal damages are one of the main factors in stimulating and activating external threats. Thus, they are of great importance. Regarding domestic domain, a variety of factors and damages can cause insecurity, the most important of which are social turbulence. Considering the importance and necessity of the issue of unrest, this paper aimed to explain the process of formation of social unrest in I. R. of Iran. Its method was a case study with a quantitative approach and the method of its analysis was a descriptive-analytical one. To achieve the stated goal and answer the main question, i.e. what is the process of formation of social unrest in I. R. of Iran?, the researchers using the library method, studied the authoritative Persian and English sources and extracted the necessary data and provided a four-stage process to explain the course of creating unrest. In order to validate the findings, researcher-made questionnaires were distributed among 30 experts familiar with security, political science and sociology as a statistical sample. The results show that social unrest in the country arises from the sequence of "disruption", "shock", "imbalance" and "impulse" and factors such as "unemployment, economic instability and devaluation of the national currency, increasing class gaps, low level of the existence of social capital rates, policies and plans of the enemy and their intelligence services in the field of overthrowing the system, infiltration and operation of infiltrators, destructive functioning of cyberspace, economic and political-administrative corruption, neglect of information society, weakness of some components of security culture will play a crucial role in this process.
Machine summary:
يافتۀ کلي پژوهش آن اسـت کـه نـاآراميهـاي اجتمـاعي در کشـور از تـوالي مراحل «اختلال »، «تکانه »، «بيتعادلي» و «جرقه » به وجود ميآيد و عواملي همچون «بيکاري، بيثباتي اقتصـادي و کـاهش ارزش پول ملي، افزايش شکاف هاي طبقاتي، پايين بودن نـرخ سـرمايۀ اجتمـاعي، سياسـت هـا و طـرح هـاي دشـمن و سـرويس هـاي اطلاعاتي آنها در زمينۀ براندازي نظام ، نفوذ و عملکرد نفوذي ها، کارکرد مخرب فضـاي مجـازي، فسـاد اقتصـادي و سياسـي – اداري، غفلت جامعۀ اطلاعاتي، ضعف برخي اجزاي فرهنگ امنيتي» در اين فرايند نقشي تعيين کننده داشته و خواهند داشت .
با توجه به آنچه بيان شد و با عنايت به اين حقيقت که بارها از سوي مقام معظم رهبري (مدظله العالي) مورد تأکيد قرار گرفته است ، مبني بر اينکه دشمني دشمن ، راهبـردي بوده و با وجود استمرار جمهـوري اسـلامي، تمـامي نخواهـد داشـت (بيانـات در مراسـم بيعـت فرماندهان سـپاه ، ١٣٦٨/٠٤/١٩) که اعمال تحريم هاي اقتصادي و پيگيري جنـگ نـرم از نمودهـاي اين دشمني بنيادين است و با توجه به اين واقعيت که در عرصۀ دانشگاهي کمتر بـه فراينـد ناآرامي هاي اجتماعي جمهوري اسلامي پرداخته شده است ، مسئلۀ مهم اين تحقيق با توجـه به اين مطلب که از مهم ترين راهکارهاي جلوگيري از وقـوع و نيـز مـديريت نـاآراميهـاي اجتماعي، شناخت و درک درست فرايند شکل گيري اين ناآرامي هاست ، آن است که تاکنون به گونه اي علمي و روش مند به تبيين فرايند و گـام هـاي وقـوع نـاآراميهـاي اجتمـاعي در ج .