Abstract:
سید قطب از شخصیتهای برجسته و نامدار در تفسیر قرآن و از نظریهپردازان توانا در زمینه ایدئولوژی اسلامی است. تحلیل اندیشههای وی درباره مسائل حکومت و اجتماع، موضوع این مقاله است. هدف این پژوهش پاسخ به این سؤال است: مهمترین شاخصهای حکومتی و اجتماعی از نظر سید قطب چیست؟ در این پژوهش با روش کیفی و رویکردی تحلیلی، اندیشههای اجتماعی این مفسر در مسائل حکومتی و اجتماعی بررسی شده و نتایج زیر حاصل شده است: سید قطب برای فرد و جامعه اهمیت ویژه قائل است و عقیده را دلیل پیدایش جامعه میداند. جامعه مطلوب از نظر او، جامعهای دینی است. وی وجود حکومت و عدالت را برای جامعه ضروری میداند و بین عدالت و برابری مطلق تفاوت قائل است. سید قطب، در رویارویی تمدن اسلامی با تمدن غربی، جریانهای سیاسی اسلام سکولار و اصولگرایی اسلامی شکل گرفت که عمدهترین چالشهای جهان اسلام است.
Sayed Qotab is one of the prominent and famous figures in the interpretation of the Qur'an and one of the most capable theorists in the field of Islamic ideology. The analysis of his thoughts on government and community issues is the subject of this article. The purpose of this study is to answer this question: What are the most important governmental and social indicators according to Sayed Qotab? In this research, with a qualitative method and analytical approach, the social thoughts of this commentator on governmental and social issues have been studied and the following results have been obtained: Sayed Qotab considers a special importance to the individual and society and considers belief as the reason for the emergence of society. The ideal society, in his view, is a religious society. He considers the existence of government and justice necessary for society and distinguishes between justice and absolute equality. Sayed Qotab was formed in the confrontation of Islamic civilization with Western civilization, the political trends of secular Islam and Islamic fundamentalism, which are the main challenges of the Islamic world.
Machine summary:
خداونـد در قـرآن کـريم ، انسـان را بـه مطالعه و تبيين پديده هاي عالم فرا ميخواند تا از اين رهگـذر او را بـه تفکـر و تعمـق وا دارد و از آنجا که هيچ وجهـي از تفکـر، داراي اسـتقلال تـام و تمـام نيسـت و رابطـه اي دوسويه ميان تمام گونه هـاي انديشـه هـاي بشـري وجـود دارد و بـه ويـژه انديشـه هـاي اجتماعي و حکومتي به صورت ژرف بر تمامي آن ها تأثير ميگذارد، به خصوص در جامعه مدرن که تفکر اجتماعي نقش حياتي ايفا ميکند و تمام خط مشـيهـاي زنـدگي نـوين ، متجلي و متأثر از انديشه هاي اجتماعي و حکومتي اسـت ، بررسـي و ژرف نگـري در آراء و آثار دانشمندان مسلمان ، باز کردن دريچه اي براي بازانديشي مسائل و پديده هاي مختلف اجتماعي است ؛ زيرا بازنگري در نظريه هاي اصيل انديشمنداني کـه بـا پشـتوانه کتـاب و سنت در فضاي فرهنگ و تمدن اسلامي رشد کرده و با افکار اصيل و بديع خود، موجـب گسترش و توسعه تفکر و پژوهش گشته اند، مورد نياز جامعه اسلامي بـود و راهـي اسـت براي طرح مسائل و مشکلاتي که جزئي از زندگي انسان محسوب ميشوند و هـر نکتـه و نظريه اي که از اصالت و استحکام برخوردار باشد، ميتواند آغازي باشد براي انديشيدن .
شايان توجه است که با وجود گستردگي پژوهش ها پيرامون سيد قطب ، پاره اي از اين آثار صرفا به انديشه هاي سياسي و اجتماعي او، پاره اي ديگر به مبـاني و روش و سـاختار تفسير «في ظلال القرآن »، و برخي نيز افکار سلفي با سـاير انديشـه هـاي سـيد را مـورد کنکاش قرار داده اند که به طور مختصر از منظر نقد قرآني به موضوع پرداخته اند، بنابراين هيچ پژوهشي به موضوع و مسأله مورد نظر اين تحقيق نپرداخته است .