Abstract:
هدف پژوهش حاضر پیشبینی خودکنترلی براساس مهارتهای اجتماعی و رفتاری دانشآموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزشپذیر دبستانهای استثنایی شهر تهران انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش همة دانشآموزان دختر و پسر با نیازهای ویژة ذهنی آموزشپذیر در دبستانهای استثنایی شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396، شامل 196 دانشآموز (87 دختر و 109 پسر) بود که با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای از میان آنان انتخاب شدند. دادهها با پرسشنامههای مهارتهای اجتماعی و رفتاری گرشام و الیوت- فرم معلم (1990) و خودکنترلی کندال و ویلکاکس (1979) جمعآوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها با نظر متخصصان علوم تربیتی، و پایایی آنها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب، با ضرایب 93/0 و 83/0 تایید شد. یافتهها نشان داد بین ابعاد مختلف مهارتهای اجتماعی (همکاری، قاطعیت و خویشتنداری) با خودکنترلی در دانشآموزان دختر و پسر رابطة مثبت وجود دارد و بین دو بعد از مشکلات رفتاری (رفتار بیرونی و بیشفعالی) با خودکنترلی رابطة منفی وجود دارد، اما بین بعد رفتار درونی با خودکنترلی رابطة معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد ابعاد مهارتهای اجتماعی و رفتاری خودکنترلی را در دانشآموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزشپذیر دختر (01/0>P، 40/39F=) و پسر (01/0>P، 182/55F=) پیشبینی میکنند. نتایج تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد خودکنترلی در دانشآموزان با نیازهای ویژة آموزشپذیر براساس تحصیلات مادر و پدر، طبقة شغلی سرپرست خانواده و سن آنها تفاوت معناداری ندارد. همچنین، خودکنترلی در دانشآموزان با نیازهای ویژة ذهنی آموزشپذیر دختر و پسر تفاوت معناداری نداشت.
The purpose of this study was to predict self-control based on social and behavioral skills of the educable mentally retarded students at the exceptional primary schools of Tehran. The research method was descriptive correlational. Statistical population of this study included all male and female educable mentally retarded students in Tehran's exceptional primary schools in the academic year of 2017-2018 which 196 students (87 girls and 109 boys) were selected by cluster random sampling as the research sample. To collect data, standard social skills rating system- teacher form (Gresham & Elliott, 1990) and self-control measures (Kendall and Wilcox, 1979) were used. The face and content validity of the questionnaires according to the experts of the educational sciences and their reliability were confirmed by the Cronbach's alpha method with coefficients of 0.93 and 0.83, respectively. Findings showed that there is a positive and significant relationship between different dimensions of social skills (cooperation, assertion and self-control) with self-control in male and female students. There is a negative and significant relationship between two dimensions of behavioral problems (extraversion and hyperactivity) with self-control, but there is no significant relationship between introversion and self-control. Multivariate regression analysis showed that dimensions of social and behavioral skills significantly predicted self-control of female educable mentally retarded students (F= 39.40, P <0.01) and self-control of male educable mentally retarded students (F= 55.182, P <0.01). The results of one-way ANOVA indicated that there was no significant difference between self-control in educable retarded students based on the mother and father's education, the occupation level of the head of household and their age. Also, there was no significant difference between self-control in male and female educable mentally retarded students. Therefore, the results of the research show that improvement of social skills in mentally retarded students leads to self-control in them.
Machine summary:
با اين حال ، با بررسي متون نظري موجود، مشخص شد مطالعۀ کافي دربارة رابطۀ بين مهارت هاي اجتماعي و خودکنترلي در دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير انجام نگرفته است .
Ducic ٣-٤ مورد در هر هزار نفر جمعيت ١٥-١٩ سال است (خاتمي، ١٣٩٧) و کمبود متون غني در زمينۀ بهبود مشکلات مهارت هاي اجتماعي و رفتاري و خودکنترلي اين کودکان و اصلاح آن ها، انجام پژوهش هايي در اين زمينه گام مثبتي در جهت کمک به والدين ، معلمان و خود کودکان با نيازهاي ويژة ذهني و پيشگيري از مزمن شدن و تبديل احتمالي آن به انواع اختلالات ديگر است .
از اين رو، تحقيق حاضر با هدف بررسي پيش بيني خودکنترلي براساس مهارت هاي اجتماعي و رفتاري دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير دبستان هاي استثنايي شهر تهران ، فرضيه هاي زير را بررسي کرده است : ١.
بين مهارت هاي اجتماعي و رفتاري با خودکنترلي در دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير دختر و پسر رابطۀ معناداري وجود دارد.
٢. مهارت هاي اجتماعي و رفتاري توانايي پيش بيني خودکنترلي دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير دختر و پسر را دارند.
علاوه بر اين ، نتايج پژوهش نشان داد متغيرهاي مهارت هاي اجتماعي از توانايي پيش بيني خودکنترلي دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير دختر و پسر برخوردارند.
به والدين و معلمان دانش آموزان با نيازهاي ويژة ذهني آموزش پذير پيشنهاد ميشود براي تقويت خودکنترلي از آموزش مهارت هاي اجتماعي استفاده کنند تا اين کودکان ياد بگيرند رفتارهاي خود را تحت کنترل درآورند.