Abstract:
تبیین موضوع: فضاهای باز همگانی در محلات مسکونی شهرها، یکی از بسترهای شکل گیری تعاملات اجتماعی می باشد. از این رو، مشخصه های اقلیمی و هندسی فضا های باز شهری می بایست همسو و شکل گیری روابط اجتماعی در محلات شهری را تسهیل نمایند. این مقوله، به ویژه در محیط های گرم و خشک اهمیت دوچندان پیدا می کند. هدف این مقاله، بررسی آسایش حرارتی فضای باز شهری و مؤلفه های تأثیرگذار بر آن در شکل گیری مناسبات اجتماعی در محله قدیمی قدس (کوی قدس) در شهر زاهدان است.
روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تجربی- همبستگی میباشد. برای سنجش آسایش حرارتی فضای باز از شاخص های دمای معادل فیزیولوژیک و متوسط آراء پیش بینی شده بر پایه مدل ریمن و شاخص اقلیم حرارتی جهانی بر پایه مدل بیوکلیما استفاده شده است. سپس یک مدل ریاضی جدید براساس همبستگی متغیرهای محیطی و واکنش های شخصی در محیط نرم افزار متلب توسعه داده شده است. مطالعات میدانی شامل اندازه گیری پارامترهای هواشناسی، سنجش ادراک شهروندان و بررسی هندسه فضای باز شهری، بخش تکمیلی این پژوهش را شامل می گردد.
یافته ها: یافته ها نشان می دهد که محدوده زمانی آسایش حرارتی فضای باز شهری در محله قدس زاهدان در ساعات بعدازظهر در فصل تابستان به فراوانی موجود است. میکرواقلیم عصرگاهی محله تابعی از کالبد آن بوده و پتانسیل بالقوه شکل گیری زمینه های تعاملات اجتماعی را دارا می باشد. مدل ریاضی پیشنهادی برآورد آسایش حرارتی در محیط های گرم و خشک بر مبنای همبستگی متغیرهای محیطی و احساس های واقعی افراد به خوبی قادر به بیان احساس های حرارتی واقعی از آسایش در فضای باز می باشد.
نتایج: بنابراین جهت انجام اقدامات لازم به منظور توسعه و ترویج تعاملات اجتماعی محله می بایست، زیرساخت های فیزیکی همانند مبلمان فضای باز توسعه و نهادهای اجتماعی محله تقویت گردد. نتایج این اقدامات می تواند از آسیب های اجتماعی شهر بکاهد.
outdoor spaces in residential areas of cities are one of the fields for social interactions. Hence, the climatic and geometric characteristics of urban open spaces must be harmonious and facilitate social relations. This is doubly important, especially in hot and arid environments. The purpose of this study is to investigate the thermal comfort of urban open space and its influential components in strengthening social relations in the Quds neighborhood in Zahedan. The present paper is applied in terms of purpose and experimental-correlation in terms of method. To evaluate the thermal comfort of the outdoor spaces, PET and PMV based RayMan model and UTCI based on BioKlima model has been used. A new mathematical model proposed based on the correlation between environmental variables and individual subjective responses. Field studies including measuring meteorological parameters, thermal environment perception, and geometry of urban open space are the final part of this research. Findings showed that the time range of urban outdoor thermal comfort in Quds neighborhood is abundant in the afternoon in summer. The afternoon microclimate is dependent on the fabric of the neighborhood and has the potential to enhance social interactions. The proposed mathematical model for estimating thermal comfort in hot and arid environments is well able to express an actual thermal sensation of outdoor spaces. Therefore, in order to take the necessary measures to develop and promote the social interactions of the urban infrastructure such as furniture development and neighborhood social institutions should be strengthened.
Machine summary:
ارزیابی آسایش حرارتی فضای باز همگانی با تأکید بر تقویت مناسبات اجتماعی در محله های شهری (مطالعه موردی: کوی قدس ، زاهدان ) حمید نظریپور ، تقی طاوسی ٢ a و١ a استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان ، ایران .
هدف این مقاله ، بررسی آسایش حرارتی فضای باز شهری و مؤلفه های تأثیرگذار بر آن در شکل گیری مناسبات اجتماعی در محله قدیمی قدس (کوی قدس ) در شهر زاهدان است .
لذا با توجه به ضرورت تأمین آسایش حرارتی درفضاهای همگانی محله های شهری، هدف از این پژوهش تحلیل آسایش حرارتی فضاهای باز محله قدیمی قدس در شهر زاهدان با استفاده از مدل های رایج و پیشنهاد مدل ریاضی جامع برای محیط های گرم و خشک با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی درون محله ای میباشد.
برای ارزیابی آسایش حرارتی فضای بازهمگانی از شاخص های دمای معادل فیزیولوژیک (PET)، متوسط آراء پیش بینی شده (PMV)، شاخص اقلیم حرارتی همگانی (UTCI)، شاخص آراء احساس واقعی (ASV) استفاده شده است .
Arid Environment Thermal Comfort Index (AETCI) گردآوری داده های روزانه داده های روزانه از پارامترهای محیطی شامل دمای خشک (درجه سلسیوس )، سرعت باد (متر بر ثانیه )، رطوبت نسبی(درصد) و تابش خورشیدی از آرشیو سازمان هواشناسی و همچنین فرودگاه شهر زاهدان گردآوری شده است .
همزمان مشخصه های هندسی یا طراحی شهری مؤثر در آسایش حرارتی فضای باز همگانی و تقویت تعاملات اجتماعی نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است .
سپس ، یک مدل ریاضی برای ارزیابی آسایش حرارتی در فضاهای باز همگانی برپایه همبستگی متغیرهای محیطی و پاسخ های ذهنی فردی توسعه داده شده است .