Abstract:
زمینه و هدف: سبک شناسی یک اثر هنری، گامی مهم در جهت شناختن همه جانبه آن است و اهمیتش بر کسی پوشیده نیست. سیّدای نسفی یکی از شاعران برجسته سبک هندی در قرن یازدهم هجری (قرن هفدهم میلادی) در تاجیکستان است که تاکنون غزلیات او از منظر سبکشناسی بررسی نشده اند؛ بنابراین در این پژوهش تصمیم بر آن شد که به سبک شناسی غزلیات دیوان سیّدا پرداخته تا خوانندگان با زوایای گوناگون شعر و شخصیت هنری وی آشنا شوند.
روش مطالعه: نوع رویکرد ما در این مقاله، سبک شناسی ساختگراست که براساس آن به بررسی و تحلیل دقیق و موشکافانه هر سه حوزه زبانی، ادبی و فکری در 30 غزل منتخب از دیوان سیّدا پرداخته شده است.
یافته ها: از جمله ویژگیهای زبانی در غزلیات سیّدا این است که واج آرایی و تکرار بیشترین سهم را در ایجاد موسیقی درونی دارند. اسامی ذات بیش از سه و نیم برابر اسامی معنا هستند. اسامی فارسی بیش از دو برابر اسامی عربی اند که از مختصات سبک هندی است. افعال ساده نیز پنج برابر افعال مرکبند و از افعال پیشوندی بندرت استفاده میکند. در چینش نحوی شعر او نیز اغراض زیبایی شناسانه دخالت دارد. در حوزه بلاغی بیشترین بسامد از آن تشبیهات محسوس و عینی است. در حوزه استعاره، تشخیص بالاترین بسامد را دارد. در میان صنایع بدیعی نیز تناسب و تمثیل بیشترین بسامد را دارند. ضمن اینکه برای هر یک از بخشهای زبانی و بلاغی نمودارهای بسامدی ارائه شده است.
نتیجه گیری: بسامد اسامی ذات بدان معناست که شاعر در پی محسوس کردن امور معقول است. کاربرد افعال منفی و دارای یاس و ناامیدی با بسامد بالا، نشان از اوضاع غمبار و نابسامان سیدا دارد. بسامد جملات ساده و بسیط نیز به سبک او سرعت و هیجان بیشتری بخشیده است. او شاعری مبارز است و در عهد خود محبوب و تاثیرگذار بوده است.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: stylistics of a work of art is an important step to recognize it. So its importance is not hidden for anybody. sayyedaye nasafi is one of illustrious poets in Hindi style in 11th century (17th ce) who grew up in Tajikistan. but his sonnets not yet reviewed from the stylistics perspective. Therefore, we decided to review his sonnets based on stylistics and introduce readers with different angles of his poetry and artistic personality.
METHODOLOGY: In this study the type of our stylistics approach is structural stylistics. Based on that, we have paid to all three linguistics, rhetorical and mental areas in 30 designees of sayyeda sonnets in the form of detailed review and analysis.
FINDINGS: Some of linguistic characteristics in his sonnets is that alliteration and repeat have the largest share in creating inner music. concrete nouns are three and half times more than abstract nouns. Persian nouns are two times more than Arabic nouns which is the characteristic of the Hindi style. Simple verbs also are five times more than composite verbs and he rarely uses prefix verbs. In this way, some of the grammatical elements in his poetry are also aesthetically intentions. In the field of rhetoric most frequencies belong to tangible and objective simulations. In the realm of metaphor, personification has the highest frequency. Among the imageries, symmetry and allegory has the highest frequency. Meanwhile, for each one of the rhetorical and lingual parts, frequently diagrams have been presented.
CONCLUSION: The frequency of concrete nouns implies the poet wants to change reasonable things to tangible things. The use of negative, high frequency desperation verbs indicates a sad and distressing situation of the sayyeda. The frequency of simple sentences has given more speed and excitement in his style. He is a warrior poet. he was lovable and influential in his time.
Machine summary:
البته خود او از ظلم زمانه و عدم توجه به فضل و قدرش شکايت ميکند و ميگويد: سيدا بيقدر افتاده ست در ملک بخار / تربيت سازند او را طالب آمل شود (ديوان نسفي: ص ٢٧٢) سؤال مهم پژوهش حاضر آن است که اين شاعر بزرگ همچنانکه برخي از تذکره نويسان و نيز دکتر حسن رهبري، مصحح ديوان سيدا، از قدرت شاعري و قريحۀ بالاي او در شاعري سخن گفته اند، چه ويژگيهاي برجسته اي از منظر سبک شناسي در سطوح مختلف کلام دارد که تحليل سبک شناسانۀ شعر او را ضروري کرده است ؟ نگارندگان در اين پژوهش بر اساس سبک شناسي ساختگرا برگرفته از کتاب «کليات سبک شناسي» شميسا، به بررسي و تحليل موشکافانۀ هر سه سطح زباني، ادبي و فکري در ٣٠ غزل منتخب از ديوان سيداي نسفي به ترتيب الفبايي از الف تا ي پرداخته اند.
براي مثال : گرچه من مورم به چشم کم مبين اي مدعي / از پـر پـرواز تـرکش بـر ميان باشد مـرا (ديوان نسفي : ص ١٧٣) طرفه صاحبدولتان آورده دوران روي کار / سفره وا ناکرده کفش از پاي مهمان برده اند (همان : ص ٢٥٦) و اکنون ذکر بسامد تصاوير شعري در غزليات منتخب ديوان نسفي: (رجوع شود به تصویر صفحه) چنانکه ملاحظه ميکنيم در مجموع ٣٠ غزل منتخب سيداي نسفي بيشترين بسامد از آن تشبيه است و اين بدان معناست که شاعر در پي عينيت بخشيدن به شعر خود و انتقال صريح مفاهيم آن به خواننده است .
Introducing the authors Peyman Mansouri: Graduate of Persian Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
ir Responsible author) Hamid Taheri: Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.