Abstract:
پژوهش حاضر به شناسایی ریسکهای تمکین مالیات مشاغل با استفاده از روش نظریه پردازی زمینه بنیان میپردازد. جامعه آماری پژوهش، نخبگان و متخصصین صاحبنظر در حوزه مالیاتی هستند که با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونهگیری گلولهبرفی یا زنجیرهای برای مصاحبه استفاده شدهاست. پس از اخذ نظر23 نفر از نخبگان و صاحبنظران امر در سال 1398 تعداد 28 مورد ریسک تمکین مالیات مشاغل شناسایی و با توجه به روش کدگذاری باز و محوری، ریسکهای شناسایی شده در چهار بخش ثبت رویدادهای مالی، اظهارنامه مالیاتی، ارائه اطلاعات و تسویه بدهی مالیاتی طبقهبندی شد. اولویت بندی ریسکهای تمکین مالیات با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، نشان می دهد در بخش عدم ثبت رویدادهای مالی، بیشترین ریسک تمکین، استفاده از دو دفتر در ثبت رویدادهای مالی است. در بخش ریسک تمکین در اظهارنامه، مهمترین ریسک تمکین، عدم ارائه اظهارنامه است. در بخش ریسک تمکین مؤدی در ارائه اطلاعات نیز بیشترین ریسک تمکین، عدم تسلیم اسناد و مدارک و دفاتر در موعد مقرر بوده و در نهایت مهمترین ریسک تمکین مشاغل در بخش عدم تسویه بدهی، اعتراض به رأی هیأت حل اختلاف تجدیدنظر و ارجاع به شورای عالی مالیاتی است. با توجه به نتایج این پژوهش، تصمیمگیران حوزه مالیاتی میتوانند خلاءهای قانونی موجود در بخشهایی که بیشترین ریسک تمکین مالیات دارد را رفع و ضمانت اجرایی برای رعایت آن پیشبینی نمایند.
The present study identifies business tax compliance risks using the grounded theory approach. The statistical population of the study is the elite and experts in the field of taxation who have been selected from the snowball or chain sampling method for the interview according to the purpose of the research. After receiving the opinion of 23 elites and experts in 2019, 28 cases of business tax compliance risks were identified and according to the open and central coding method, risks were classified in 4 sections: financial events registration, tax return, providing information and tax debt settlement. The prioritization of tax compliance risks using the hierarchical analysis method shows that in the non-registration of financial events section, the highest risk of compliance is use of two ledgers in recording financial events. In the risk-taking section of the statement, the most important risk is the non-submission of the statement. In the risk-taking section of taxpayers, the highest risk is failure to submit documents and ledgers on time. According to the results of this study, tax decision makers can fill the legal gaps in the sectors that have the highest risk of tax evasion and provide an executive guarantee to comply with it.
Machine summary:
پس از اخذ نظر٢٣ نفر از نخبگان و صاحب نظران امر در سال ١٣٩٨ تعداد ٢٨ مورد ریسک تمکین مالیات مشاغل شناسایی و با توجه به روش کدگذاری باز و محوری ، ریسک های شناسایی شده در چهار بخش ثبت رویدادهای مالی ، اظهارنامه مالیاتی ، ارائه اطلاعات و تسویه بدهی مالیاتی طبقه بندی شد.
ابتدا برای کلیه روش های عدم تمکین مؤدیان مستخرج از مصاحبه ها، کدگذاری باز انجام و سپس موارد مشابه ، از طریق کدگذاری محوری ادغام و به یکی از بخش های ، ثبت و نگهداری اسناد رویدادهای مالی ، اظهارنامه مالیاتی ، ارائه اطلاعات و تسویه مالیات مرتبط گردید.
در این پژوهش بر اساس نظر مصاحبه شوندگان ، ٢٤ مورد راهبرد تحت عنوان ریسک تمکین مالیات مشاغل شناسایی گردید که بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی ، از مهم ترین آن ها می توان به استفاده از ٢ دفتر در ثبت رویدادهای مالی است ، عدم ارائه اظهارنامه ، عدم تسلیم اسناد و مدارک و دفاتر در موعد مقرر و اعتراض به رأی هیأت حل اختلاف تجدیدنظر و ارجاع به شورای عالی مالیاتی اشاره نمود.
این حکم نیز مانند ماده ٢٦ قانون مالیات بر ارزش افزوده ، مؤدی حوزه مشاغل را مکلف به ارائه اسناد و مدارک نموده و عدم همکاری مؤدی به عنوان یکی از عوامل ریسک تمکین در ارائه اطلاعات طبقه بندی می گردد.
با توجه به ریسک های شناسایی شده عدم تمکین مؤدیان که در ٤ بخش ثبت رویدادهای مالی ، اظهارنامه مالیاتی ، ارائه اطلاعات و تسویه بدهی مالیاتی طبقه بندی گردیده است .