Abstract:
اخلاقی کردن سیاست به معنای تنظیم روابط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر پایه اخلاق و عدالت است. اخلاق سیاسی به دنبال وارد کردن بایدها و نبایدهای اخلاقی در حوزه سیاست است. در این تحقیق با روش تحلیلی توصیفی به ارتباط اخلاق با سیاست از دیدگاه اسلام پرداختهایم و از این رهگذر به سیره سیاسی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمومنان علی علیه السلام نگاهی خواهیم انداخت. هدف از پژوهش، اثبات نگاه متعالی اسلام به اخلاق و نهادینه کردن آن در سیاست است؛ بهویژه اینکه این رویکرد در سیره دو معصومیکه حکومت کردهاند، بهروشنی مشاهده شده است. با نگاهی به سیره حکومتی و سیاسی این دو بزرگوار میتوان به این نتیجه رسید که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمومنان علیه السلام رویکرد یگانگی اخلاق و سیاست را نهادینه کردند؛ چراکه اساس اندیشه سیاسی اسلام بر پایه اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست و بناکردن قدرت سیاسی بر پایههای استوار اخلاق و انسانیت است. در دوران پانزده ساله حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمومنان علیه السلام جلوههای گوناگونی از اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست را مشاهده میکنیم.
Moralizing politics means regulating political, social, economic and cultural relations based on ethics and justice. Political ethics seeks to bring moral dos and don'ts into politics. Using an analytical-descriptive method, this paper deals with the relationship between ethics and politics from the perspective of Islam, and through this reviews the political life of the Holy Prophet and Imam Ali the Commander of the Faithful (PBUT). Institutionalizing ethics in politics, this paper explains the transcendent view of Islam on ethics, which, in particular, has been clearly observed in the political life of the two Infallibles who have ruled. From the governmental and political life of these two Infallibles, it can be concluded that the Holy Prophet and Imam Ali the Commander of the Faithful (PBUT) institutionalized the unity of morality and politics, since the political power in Islamic is based on morality and humanity. Various manifestations of the integration of ethics and politics can be seen during the fifteen years of the rule of the Holy Prophet and the Commander of the Faithful (PBUT).
Machine summary:
با نگاهی به سیرۀ حکومتی و سیاسی این دو بزرگوار میتوان به این نتیجه رسید که پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله و امیرمؤمنان علیه السلام رویکرد يگانگى اخلاق و سياست را نهادینه کردند؛ چراکه اساس اندیشۀ سیاسی اسلام بر پایۀ اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست و بناکردن قدرت سیاسی بر پایههای استوار اخلاق و انسانیت است.
در این تحقیق به یک پرسش اصلی و دو پرسش فرعی پاسخ داده خواهد شد؛ پرسش اصلی این است که آیا پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و امیرمؤمنان علي علیه السلام اخلاق و سیاست را قابل اندماج و یگانگی میدانستند، یا اینکه قائل به جدایی آن دو از هم بودند؟ در کنار این پرسش اصلی، میتوان به دو پرسش فرعی نیز اشاره کرد: پرسش اول اینکه از نگاه اسلام آیا بین اخلاق و سیاست ارتباطی وجود دارد؟ و دوم اینکه در سیرۀ این دو بزرگوار، چه جلوههایی از التزام آنان به اخلاق سیاسی و یگانگی آن دو با هم را میتوان مشاهده کرد؟ در این مورد، گرچه در مسئله اخلاق سیاسی، کتابها و مقالات فراوانی نوشته شده، که منابع و مآخذ ذکر شده در انتهای همین تحقیق به برخی از آنها اشاره کرده است؛ اما به نظر میرسد که در مورد سیرۀ دو معصومیکه حکومت کردهاند و سیاست اخلاقی و اخلاق سیاسی را در عالیترین درجۀ نشان دادهاند؛ کمتر پرداخته شده است.
ز. نقدپذيری و سعة صدر نقدپذیری و سعة صدر پیامبر صلیاللهعلیهوآله و امیرمؤمنان علیه السلام نیز یکی دیگر از مصادیق اخلاق سیاسی ایشان بهشمار میآید.