Abstract:
شهر تاریخی بسطام از دیرباز به سبب نقطۀ اتصال سه شهر مهم فرهنگی- سیاسی ایران، یعنی جرجان، ری و نیشابور و علاوه بر آن، وجود آرامگاه ملکوتی و قدسی امام زاده محمد فرزند بلاواسطۀ امام جعفر صادق (ع) و حضور سلطان العارفین بایزید بسطامی از قرن دوم به بعد خاستگاه محدثان و مشاهیر برجستهای بوده که تراجم نویسان و حدیث پژوهان مهمی چون ابن نجار، عبدالکریم سمعانی، ابن عساکر و دیگران برای ملاقات محدثان بزرگ بسطام و استماع حدیث به این شهر مسافرت کردهاند. در منابع کهن، نام چند روستای بسطام، از جمله: رزجاه، سهرج و بذش ذکر شده که دانشورانی در آن پرورش یافته و خدمات فرهنگی ارزشمندی انجام دادهاند. برخی از روستاها متاسفانه یا از بین رفته، یا با تغییر نام به حیات خود ادامه دادهاند.
این مقاله قصد دارد، با نگاهی گذرا به جغرافیای تاریخی بدشت به شرح حال چند تن از دانشوران برجسته این روستا بپردازد.
Machine summary:
شرح حال چند تن از دانشوران روستای بدشت(سیدهادی میرآقایی) سیدهادی میرآقایی 1 چکیده شهر تاریخی بسطام از دیرباز به سبب نقطۀ اتصال سه شهر مهم فرهنگی- سیاسی ایران، یعنی جرجان، ری و نیشابور و علاوه بر آن، وجود آرامگاه ملکوتی و قدسی امام زاده محمد فرزند بلاواسطۀ امام جعفر صادق (ع) و حضور سلطان العارفین بایزید بسطامی از قرن دوم به بعد خاستگاه محدثان و مشاهیر برجستهای بوده که تراجم نویسان و حدیث پژوهان مهمی چون ابن نجار، عبدالکریم سمعانی، ابن عساکر و دیگران برای ملاقات محدثان بزرگ بسطام و استماع حدیث به این شهر مسافرت کردهاند.
اما با مطالعه آثار تراجم نویسان و منابع تاریخی درمییابیم که این روستا حداقل از قرن دوم هجری به بعد محل زندگی و سکونت بوده، همچنین خاستگاه شخصیتها و مشاهیر برجستهای همچون نوح بن حبیب بذشی بوده که در قرون دوم و سوم در روستای مزبور زندگی میکرده و شخصیتهای مهمی همچون ابن عساکر و سمعانی به زیارت قبر او رفتهاند و ما در ادامه مقاله به شرح حال آنان خواهیم پرداخت.
از جمله: قاضی ابن ابی یعلی (متوفی 526ق/ 510 ش) نویسنده طبقات حنابله، نوح بن حبیب بذشی را در طبقه اول کتاب خود، یعنی جزء اصحاب احمد بن حنبل نام برده و در شرح حال او نوشته است: «نوح بن حبیب قومسی از پیشوای ما احادیثی نقل کرده است.
ابن حبان در یکی دیگر از آثار خود در شرح حال نوح بن حبیب قومسی بذشی نوشته است: «از محدثانی چون ابوبکر بن عیاش، ابن ادریس و یحیی بن سعید قطان حدیث شنید و روایت نقل کرد.