Abstract:
در عصر حاضر، یکی از تکنولوژیهای نوین که برای مقابله با فساد اداری در برخی از کشورها مورد توجه قرار گرفته است، سیستمهای الکترونیکی گزارشدهنده فساد است. با توجه به اهمیت شفافسازی و مبارزه با فساد در امور اداری در نظام جمهوری اسلامی ایران، این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که آیا میتوان در نظام اسلامی نیز از چنین سیستمهای نظارتی در راستای سلامت اداری و مبارزه با فساد بهرهبرد؟ مبانی و ادله فقهی و حقوقی آن کدام است؟ همچنین چالشهای فقهی بهکارگیری آن چیست؟ یافتههای تحقیق نشان میدهد لزوم نظارت همگانی در امور اجتماعی، قاعده حفظ نظام اسلامی، سیره عقلا و لزوم حفظ حقوق عمومی از جمله مبانی فقهی و حقوقی بهکارگیری سیستمهای الکترونیکی گزارشدهنده فساد در نظام اسلامی است؛ اما بهرغم کارایی این بستر الکترونیکی، بهطبع خود چالشهایی از قبیل: «حفظ حرمت و آبروی کارمندان و کارگزاران، حرمت تشهیر قبل از اثبات جرم و...» را به دنبال خواهد داشت که در ادامه مقاله، راهکارهای حل چالشهای موجود بررسی شده است.
Today, one of the new technologies that has been considered to combat corruption in some countries is electronic systems for reporting corruption. Given the importance of transparency and the fight against corruption in administrative affairs in the system of the Islamic Republic of Iran, this article descriptively and analytically seeks to answer the question of whether in the Islamic system such monitoring systems can be benefit from administrative health and the fight against corruption?
What are its jurisprudential and legal principles and arguments? Also, what are the jurisprudential challenges of using it? Findings show that the need for public oversight in social affairs, the rule of maintaining the Islamic system, the morals of the wise and the need to protect public rights are among the jurisprudential and legal principles of using electronic systems to report corruption in the Islamic system. However, despite the efficiency of this electronic platform, it will naturally lead to challenges such as "maintaining the honor and dignity of employees and agents, the sanctity of defamation before proving a crime, etc." Existing checked
Machine summary:
I Paid a Bribe (IPAB) با توجه به اهمیت سلامت اداری و مبارزه با فساد در نظام جمهوری اسلامی، در این تحقیق برآنیم مبانی فقهی و حقوقی به کارگیری چنین سیستم پیشرفته در کشورمان را مطالعه و بررسی کنیم تا زمینه قانونیکردن ایجاد چنین سیستم کارآمد فراهم شود؛ همچنین چالش هایی که ممکن است در به کارگیری سیستم های الکترونیکی گزارشدهنده فساد وجود داشته باشد را با ارائه راهکارهای آن مورد مطالعه قرار خواهیم داد.
(فراهیدی، ١٤١٠ق ، ج٨: ١٦٦؛ ابن منظور، ١٤١٤ق ، ج١٢: ٥٧٨)؛ ولی در اصطلاح برخی متون، مراد از آن؛ سامانداشتن زندگی و معیشت مردم عنوان شده است (طباطبایی، ١٤١٧ق، ج٤: ٩٧) و گاهی کیان کشور اسلامی و مسلمانان را مد نظر قرار دادهاند (کاظمی خراسانی، ١٤٠٧ق ، ج١: ٣٣٥؛ نجفی، ١٤٠٤ق ، ج٢١: ٤٧؛ خمینی، بی تا، ج١: ٤٨٥)، برخی نیز در آثار خود از آن به حکومت و رژیم یاد کردهاند (قاضی، ١٣٩٢: ٥٤) و گروهی دیگر، این واژه را خرده نظامهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دانسته اند (چلبی، ١٣٩٥: ٥٣)؛ سرانجام، در برخی منابع نیز از آن به دین اسلام تعبیر شده است (طبرسی، ١٤٠٣ق، ج١: ٩٩؛ آمدی، ١٤١٠ق : ١٧٧).