Abstract:
یکی از مهمترین کارکردهای بانکداری اسلامی و نظام بانکداری بدون ربا، ایجاد فرصت بهرهبرداری از سپردههای قرضالحسنه و بهکارگیری این سپردهها در ارائه تسهیلات در راستای اهداف معینی است که قانون عملیات بانکی بدون ربا و دستورالعملها و آییننامههای مرتبط، حدود آن را مشخص نموده است؛ اما فرایند عملیاتی و اجرایی وجوه قرضالحسنه، همواره با چالشهای انگیزشی در تجهیز منابع و انحرافات متعددی در تخصیص منابع و تأمین اغراض سپردهگذار و قانونگذار همراه بوده است. در این مقاله، فرایند ایجاد اتحادیهای شفاف برای ارائه تسهیلات قرضالحسنه در سه فاز اول) تشکیل اتحادیه قرضالحسنه، دوم) فرایند ارزیابی و کنترل و سوم) ایجاد ضمانت در اتحادیه قرضالحسنه و نهاییسازی فرایند ارائه تسهیلات در اتحادیه قرضالحسنه طراحی شده است. در این فرایند از فناوریهای نوین مالی شامل زنجیره بلوکی، قراردادهای هوشمند خودکار، ایجاد هویت دیجیتال، فعالیتهای احراز هویت (KYC) (Know Your Customer) و احراز هویت مشتریانِ طرف معامله با دریافتکننده وجوه (KYCC) (KnowYour Customer’s Customer) در فرایند ثبت رکوردهای معاملاتی، گردش شفاف اطلاعات تحت نظارت رگلاتور، بازبینی جزئیات مالی در راستای رویههای قانونی و قوانین ضدپولشویی (AML) (AntiMoneyLaundering) استفاده شده است و سازوکاری مؤثر، تخلفناپذیر و هوشمند جهت تخصیص منابع قرضالحسنه معرفی شده است.
One of the most essential functions of Islamic banking and usury-free banking system is the creation of an opportunity to operate interest-free deposits and using these deposits in providing facilities in the direction of determined goals that usury-free banking operation and relevant instructions, determined its limits. However, the operational and executive framework of interest-free funds always had motivation challenges in equipping resources and many deviations in the allocation of resources and supply intentions of investors and legislators. In this paper, by designing a process for creation of transparent interest-free facilities in three phases: (1) creation of interest-free Syndicate, (2) Control and evaluation process, (3) creation of guarantee in interest-free Syndicate and finalization of process of rendering facilities in interest-free Syndicate and using financial modern technologies (including Blockchain, automatic smart contracts, creation of digital identity, identification activities (KYC) (Know Your Customer) and contracting party customer identification by money receiver (KYCC) (Know Your Customer's Customer) in framework of transaction records registration, clear information circulation under supervision of regulator, reviewing financial details in direction of anti-money laundering rules and procedures, an effective and smart process that cannot be violated is introduced to allocate interest-free sources
Machine summary:
طراحي مکانيسمي براي ايجاد اتحاديه قرض الحسنه مبتني بر فناوريهاي نوين مالي * تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٠٢/٢١ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٠٥/٠٥ ______________________________ مهدي قائمي اصل ** زهرا خلجي پيربلوطي *** ٣١ چکيده يکي از مهم ترين کارکردهاي بانکداري اسلامي و نظام بانکداري بدون ربا، ايجاد فرصت بهره برداري از سپرده هاي قرض الحسنه و به کارگيري اين سپرده ها در ارائه تسهيلات در راستاي اهداف معيني است که قانون عمليات بانکي بدون ربا و دستورالعمل ها و آيين نامه هاي مرتبط ، حدود آن را مشخص نموده است ؛ اما فرايند عملياتي و اجرايي وجوه قرض الحسنه ، همواره با چالش هاي انگيزشي در تجهيز منابع و انحرافات متعددي در تخصيص منابع و تأمين اغراض سپرده گذار و قانون گذار همراه بوده است .
هدف از اين مقاله ، ارائه فرايندي است که بر اساس آن با بهره گيري از ابزارهاي نوين مالي با تأکيد بر زنجيره بلوکي، قراردادهاي هوشمند خودکار، ايجاد هويت ديجيتال ، فعاليت هاي احراز هويت (KYC)Know Your Customer( ) مبتني بر ثبت رکورد زنجيره بلوکي، گردش اطلاعات شفاف تحت نظارت رگلاتور، بازبيني جزئيات مالي در راستاي رويه ها و قوانين ضدپولشويي (AML)Anti Money Laundering( )، اتحاديه اي از مشتريان بانکي براي ارائه تسهيلات بانکي قرض الحسنه در نظام بانکداري بدون ربا تشکيل شود تا بتوان اهداف قانوني مرتبط با اين گونه تسهيلات (از قبيل جهت دهي تسهيلات در راستاي رفع نيازهاي اساسي و احتياجات ضروري، تسهيل امر ازدواج ، تهيه ابزار توليد و لوازم کار در راستاي حمايت از نيازمندان فاقد ابزار کار، کمک به امر افزايش توليد با تأکيد بر توليدات کشاورزي ، دامي و صنعتي و اشتغال مددجويان سازمان زندان ها و اقدامات تأميني و تربيتي کشور) را تأمين نموده و با کمترين هزينه و زمان ، مانع از ايجاد انحراف در تخصيص تسهيلات قرض الحسنه شد.