Abstract:
نگرۀ سوسور دربارۀ رابطۀ قراردادی (یا به تعابیر دیگر، وضعی، اعتباری، یا دلبخواه) میان واژهها و مدلولهایشان بر جریان غالب زبانشناسی نوین سایه افکنده و چون قاعدهای بنیادین در زبانشناسی نمایانده شده است. اما مطالعات پرشماری از اواخر دهۀ دوم سدۀ بیستم تا به امروز این نگرۀ سوسوری را با استناد مثالهای نقض گوناگونی از زبانهای مختلف جهان به پرسش گرفته و رابطۀ میان آوا و معنا را در این مثالها نه پیوندی دلبخواه یا مبتنی بر قرارداد محض، بلکه رابطهای «تصویرگونه» برشمرده است. نوشتار حاضر، پس از مرور مطالعات عمدهای که در این زمینه صورت گرفتهاند، رأی سوسور را دربارۀ رابطۀ قراردادی میان واژهها و مدلولهایشان به معیار نقد میسنجد و، در پایان، به چشمانداز تازهای که ممکن است از رهگذر نقد دیدگاه سوسور و به واسطۀ مفهوم «تصویرگونگی آوایی» به سوی واجشناسی شناختی گشوده شود اشارۀ گذرایی میکند.
Saussure’s view of conventional/arbitrary relationship between the signifier (sound patterns/words) and the signified (meanings) has governed the mainstream of modern linguistics and been represented as a linguistic premise. However, by giving counterexamples from a large variety of world languages, numerous studies have questioned the Saussurean view since the late 1920s. The studies have demonstrated that the relationships between the sound patterns and the meanings in these counterexamples are “iconic” rather than conventional/arbitrary. By reviewing a number of the major studies, the present paper aims to evaluate the Saussurean view and, finally, to note in passing a very likely new approach to cognitive phonology in terms of the concept of “phonetic iconicity