Abstract:
فولکلور اقوام اغلب دستمایه خلق آثار بزرگ ادبی بوده و هست . یکی از
شاعرانی که در اشعار خود از این چشمه الها مبخش با مهارت و ملاحت تمام
بهره گرفته، شادروان استاد سیدمحمدحسین شهریار، شاعر بزرگ معاصر بوده
است.
این مقاله به مواردی که استاد شهریار در دیوان ترکی خود، در آنها از عناصر
فولکلوریک آذربایجان استفاده کرده است، اشاره می کند . دیوان ترکی استاد
شهریار سرشار از عناصر فولکلوریک است که از این میان، افسانه ها و قصه ها،
آداب و رسوم زیارت، عید نوروز، چهارشنبه سوری، بازی های محلی، ترانه های
عامیانه، ضرب المثل ها و غیره بررسی شده است.
Machine summary:
استاد شهريار در دو شعر ديوان ترکي خود به اين مراسم اشاره ميکند: حيدر بابا کندين تويون توتاندا قيزـ گلينلر حنا، پيلته ساتاندا بيگ گلينه دامدان آلما آتاندا منيم ده او قيزلاريندا گؤزوم وار عاشيقلارين سازلاريندا سؤزوموار «حيدربابا، بند25» معني: داماد و رسم عقد که يک سيب سرخ فام سازد نثار پاي عروس از فراز بام وان سو، حنا – فتيله فروشان خوش خرام چشمم هنوز، در پي آن ناز دانه هاست در ساز عاشقان تو، از من ترانه هاست و همچنين: خانيمي تازه گلين دير، آدي «مريم خانم» توي توتوب کند ساياقي، آلمادا آتميش گلينه «عمواوغلوم ابوالفضله:206» معني: همسرش تازه عروسي است به نام «مريم» به رسم روستا عروسي گرفته و سيب هم پرتاب کرده است عيد نوروز ائو تؤکمک (خانه تکاني): قبل از عيد نوروز، ده الي پانزده روز پيش از عيد، مردم آذربايجان اسباب و اثاثيه خود را به حياط خانه ميريزند و يا به بيرون شهر و روستا ميبرند و در کنار رودخانهها به نظافت و شستشوي قاليها، گليمها و رختخوابها ميپردازند.
استاد شهريار در دو مصرع آخر بند مذکور شعر « محمد راحيم حضرتلرينه جواب» به اين بازي اشاره ميکند: غم وارايکن قارداش دئييب قاينارديق «يولداش مني قورد آپاردي» اوينارديق «محمدراحيم حضرتلرينه جواب: 94» معني: تا غمي بود، سراغ برادر ميرفتيم «دوست مرا گرگ برد» بازي ميکرديم تير ـ مات اويونو (تيله بازي) از بازيهاي رايج در سراسر ايران بهويژه آذربايجان تيلهبازي بوده است که هم اکنون نيز در روستاها و نواحي حاشيهاي شهرها رواج دارد.