Abstract:
روزنامهنگاری ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺑﻪ آن ﻧﻮع از روزنامهنگاری بازمیگردد ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺷـﻬﺮوﻧﺪانِ غیرحرفهای و ﺑﻴﺮون از ﺳﺎزﻣﺎن رسانهای رسانههای ﺟﺮﻳﺎن اصلی و رسمی ﺗﻮﻟﻴﺪ میشود، ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻣﻜﺎن دارد حرفهایها ﻧﻴﺰ در تولید محتوا مشارکت کنند. هدف این پژوهش، طراحی و ارائۀ الگو از روزنامهنگاری شهروندی به -منظورارتقاء حقوق شهروندی در ایران بر اساس نظریۀ داده بنیاد است. از این رو دادههای پژوهش از 25 نفر از صاحبنظران و خبرگان حوزۀ علوم ارتباطات و جامعهشناسانی که متخصص در حوزه روزنامهنگاری، رسانه و شبکههای اجتماعی بوده اند؛ با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و بهواسطه روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب و گردآوری شده است. همچنین برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها از فرایند کدگذاری نظری بهمنظور احصاء مفاهیم (مقولات پایهای)، مقولات فرعی و مقولات اصلی استفاده شد. پس از اشباع نظری در مباحث کارشناسی مطرحشده؛ نتایج، پژوهش پیشرو را به الگویی مطلوب و جدید که شامل 16 مقوله اصلی، 48 مقوله فرعی و 609 مفهوم بود، سوق داد که مقابله با آسیبهای مرتبط با فضای رسانهای و روزنامهنگاری شهروندی، شکسته شدن انحصارگرایی و گردش آزاد اطلاعات، عدم تمرکزگرایی و به رسمیت شناختن استقلال رسانه ها و ضرورت توجه به حقوق شهروندی شهروندان از جمله مقوله های اصلی این پژوهشند.
Citizen Journalism refers to a journalism produced by unprofessional citizens independently from organizations publishing the official and main stream media; notwithstanding the fact that professionals may also participate in such activity. The present research is aimed at designing a citizen journalism pattern for rising citizen rights in Iran on the basis of grounded theory paradigm. The data used in this research has been gathered and selected by interviewing 25 experts in the field of social communications science and sociologists having expertise in journalism, media and social networks, through a semi-standard interview using the theoretical sampling method. Furthermore, in order to analyze the data so extracted, theoretical coding process has been used for enumerating concepts (basic categories), central and auxiliary data in accordance with Strauss and Corbin's model. The research results demonstrated that designing a citizen journalism pattern for rising Citizen rights in Iran has been theoretically saturated from 14 central categories, 48 auxiliary categories and 609 concepts and based on the factors of Strauss and Corbin’s approach to grounded theory’s paradigm that Harms related to media and citizen journalism, breaking the monopoly and free circulation of information, recognizing the independence of media and necessity of paying attention to civil right of the population are among the main categories of this research.
Machine summary:
پـس از اشـباع نظـری در مباحـث کارشناسـی مطرح شـده ، نتایـج پژوهـش پیـش رو را بـه الگویـی مطلـوب و جدیـد کـه شـامل ١٤ مقولـه اصلـی ، ٤٩ مقولـه فرعـی و ٦٠٩ مفهـوم بـود، سـوق داد کـه مقابلـه بـا آســیب های فضــای رســانه ای ، شکســته شــدن انحصارگرایــی و گــردش آزاد اطلاعــات ، عــدم تمرکزگرایــی و بــه رســمیت شــناختن اســتقلال رســانه ها و ضــرورت توجــه بــه حقــوق شــهروندی شــهروندان از جملــه مقوله هــای اصلــی ایــن پژوهش انــد.
از ســوی دیگــر، افزایــش دسترســی بــه فناوری هــای ارتباطــی و اطلاعاتــی و رشــد قابل توجــه امکانــات و خدماتــی کــه ایــن فناوری هــا در اختیــار کاربــران قــرار می دهنــد، ســبب شــده اســت شــهروندان عصــر اطلاعــات بیــش از هــر زمــان دیگــری بــر فراینــد ارتباطــات اثرگذارنــد، رســانه های جدیــد را برگزیننــد و بــا خواســته ها و آرای خــود، رونــد گزینــش و برجسته ســازی اخبــار را در رســانه های جریــان اصلــی ٢ تحت تأثیــر قــرار دهنــد.
در ایــن زیســت بوم جدیــد، بــه دلیــل مشــارکت مســتقیم مخاطبــان رســانه ها در سـطوح شـهروندی و مردمـی ، فضایـی جدیـد بـرای مطالبـه حقـوق شـهروندی فراهـم شـده )Willis &Bowman , ٢٠١٠( و ایـن سـؤال در ذهـن شـکل می گیـرد کـه آیـا روزنامه نـگاری شـهروندی می توانـد موجـب ارتقـای حقـوق شـهروندی در ایـران شـود و درنهایـت آن را در قالـب الگویـی مفهومـی ارائـه داد؟ لـذا ایـن پژوهـش ، بـر آن اسـت تـا بـا رهیافـت نظریـه داده بنیـاد بـه طراحـی الگـوی / 1 .