Abstract:
تابلوی نقاشی شمایلنگاری امام علی ع و حسنین ع نسخه تصویری است که نوعی از نقاشیهای پرده مذهبی بوده و در ابعاد بزرگ بوده و جزو نقاشیهای مذهبی در دربار شاهی میباشد. این نوع پردهها در ابعاد بسیار بزرگ بوده و برای شاه تهیه میشده است. یکی از بهترین نمونههای تصویری نقاشی شمایلی نقاشی حضرت علی ع و حسنین ع میباشد که در موزه آستان قدس رضوی قرار دارد، در بازدید عموم نیست و تابهحال موردپژوهش قرار نگرفته است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که این نقاشی بر اساس معیارهای نقاشی درباری قاجار، موضوع ولایت در هنرشیعی کارشده است و برای رساندن پیام از نشانههای نمادین درنقاشی بهصورت پنهان استفادهشده است. مفروض این پژوهش مطالعه عناصر ساختاری و ویژگیهای بصری نقاشی در راستای رسیدن به معنای اثر یعنی ولایت می باشد. دراین راستا پژوهش حاضر درپی پاسخ به این دو سؤال اساسی است که دراین نقاشی ازچه ویژگیهای بصری استفادهشده است؟ ویژگی ساختاری و متفاوت این اثرچیست؟ محتوای پژوهش حاضر کیفی است و براساس روششناسی توصیفی- تحلیلی کار شده و شیوه گردآوری کتابخانهای صورت گرفته است. نتایج یافتهها حاکی از آن است که دراین نقاشی نشانهها و ویژگیهای بصری به موضوع ولایت شیعی اشاره دارد.
Paintings of the iconography of Imam Ali and Hossein AS is an image version of a type of Darwish curtain painting, used in large and royal dimensions and is one of the religious paintings of the royal court. This type of dervish curtains was very large in size and was made for the king. Many scholars have drawn attention to the study of these paintings, but the two paintings have never been separated. One of the best visual examples of this painting is the Astan Quds Razavi Museum, which has not been studied at all. According to the author, this painting is probably "painted for the Shah and used by court painters. The findings of this study indicate that this painting is based on the criteria of Qajar court painting, the subject of Shi'a province, angle of view, religious elements in three sections. This study assumes that the structural elements and visual features of the painting are in order to reach an effective meaning .This study seeks to answer these two fundamental questions about what visual features are used in this painting? The content of the present study is qualitative and is based on descriptive methodology Lily and the library have collected the results and the results show that this painting is commissioned by a court-appointed painting by a courtesan and deals with the subject of Shi'ite province. Keywords: Qajar, Religious Painting, Iconography, Visual Property, Structure.
Machine summary:
SKH/١٠٢٢٠٣٤ تاريخ دريافت : ٩٩/٠٢/١٣| تاريخ پذيرش: ٩٩/٠٤/٢٦ چکيده نوع مقاله : ترويجي تابلوي نقاشـي شـمايل نگاري امام علي (ع)و حسـنين ع نسـخه تصـويري اسـت که نوعي از نقاشـي هاي پرده درويشي درابعاد بزرگ بوده و جزو نقاشي هاي مذهبي در دربار قاجار مي باشـد.
جامعه آماري اين پژوهش تابلو نقاشي مربوط به دوره قاجار، موجود درگنجينه آسـتان قدس به شـماره اموالي ١٩٠٥٦و با ابعاد ٧٥ ×١٠٥مي باشـدکه بامعيارهاي مرتبط و به روش منطقي و قياسـي مورد تجزيه و تحليل خوانش شمايلي نقاشي حضرت علي (ع ) و حسنين (ع ) دردوره قاجار محفوظ درموزه آستان قدس ٤٩ قرار مي گيرد.
کرکي ١٣٤٩ روضـــه خواني در دوره هـاي مختلف ، پرغو و غلامزاده ١٣٩٤فرهنـگ تشـــيع در دوره صـــفوي، حقيقي ١٣٨٦، اقبـال ١٣١٣ ـتاريخ عزاداري در ايران، براي مطالعه بخش هنر مذهبي و شــمايل نگاري قاجار از مطالعات افشــاري ١٣٨٦، افهمي ١٣٨٩، بلوکباشـي١٣٧٥، چليپا١٣٩٠ درنوشـته هاي خود نقاشـي مذهبي، آژند ١٣٨٥ شـمايل نگاري مذهبي، نقاشــي مذهبي و پرده هاي نقاشــي عاشــورايي درپژوهش فلور١٣٨١، بلوکباشــي ١٣٨٣ مورد بررسـي قرارگرفته اسـت .
براي درک مفهوم، هدف، شـمايل نگاري و خوانش شمايلي نقاشي حضرت علي (ع ) و حسنين (ع ) دردوره قاجار محفوظ درموزه آستان قدس ٥٣ فنون اين نقاشـي بايد به مسأله شـهداي شـيعه و مناسـک وابسـته به آن توجه کرد.
نتيجه گيري بنابرپژوهش حاضـر روشـن شـد که اين نقاشـي موجود درآسـتان قدس با تصـوير امام علي (ع)و حسـنين ع مربوط به دوره قاجارکه براسـاس اطلاعات موزه با تصـوير سـلمان و قنبرهمراه اسـت و توسط هنرمندي ناشناس نقاشي شده است داراي ويژگي هاي بصري براي انتقال پيام به مخاطب مي باشـد.