Abstract:
مسلمانان در اصل توحید و برخی شئون آن اختلافی ندارند اما در برخی مسائل توحید اختلافاتی وجود دارد علامه طباطبایی و شنقیطی دو مفسر معاصر هستند که هردو تفسیر خود را به روش قرآن به قرآن نگاشته اند علی رغم وجود اشتراکات، اختلافاتی میان این دو مفسر در حوزه توحید و رویت وجود دارد این نگارش به بررسی اشتراکات و اختلافات علامه و شنقیطی در حوزه توحید میپردازد.روش جمع آوری مطالب در این تحقیق کتابخانه ای بوده و روش تحقیق توصیفی و تطبیقی میباشد.پس از بررسیها مشخص شد که هر دو مفسر در بسیاری از مسائل توحیدی اشتراکات فراوانی دارند اما شنقیطی در حوزه صفات خدا، قائل به جسمانیت است و صفات را بر معنای ظاهری حمل میکند درحالیکه علامه جسمانیت خدا را مخالف قرآن و عقل میداند. همچنین شنقیطی قائل به رویت خدا در آخرت است اما علامه رویت خدا را در دنیا و آخرت محال میداند.
Muslims do not disagree on the principle of tawhid and some of its aspects, but there are disagreements about some issues of monotheism, allameh Tabataba'i and Shanqiti are two contemporary exegetes who have written their interpretations in the Qur'an in the qur'an, despite the existence of common shares, there are disagreements between these two exegetes in the field of monotheism and view. The method of collecting materials in this research is library and the research method is descriptive and comparative. After studies, it was found that both exegetes have many shares in many monotheistic issues, but in the field of god's attributes, he believes in physicality and carries attributes on the apparent meaning, while Allama believes that god's physicality is against the Qur'an and reason. It is also a way of seeing God in the hereafter, but allamah believes that it is impossible to see God in this world and in the hereafter.
Machine summary:
(طباطبایی، 1373: 6/ 91) علامه، درباره توحید قرآنی که، در سوره اخلاص نمود دارد مینویسد: «این سوره خدای تعالی را به احدیت ذات و بازگشت ما به سوی الله در تمامی حوایج وجودیاش به سوی او و نیز به اینکه احدی نه در ذات است و نه در صفات و نه در افعال شریک او نیست میستاید و این توحید قرآنی؛ توحیدی است که مختص به خود قرآن است و تمامی معارف اسلام بر این اساس پیریزی شده است.
(همان، 20/ 387) علامه بر اساس سوره اخلاص معتقد است که، صفات سه گانه: متولد شدن چیزی از خدا، تولد خداوند از چیز دیگر و داشتن کفو از خدا نفی شده است.
1-1-3- توحید در الوهیت علامه قائل به توحید در الوهیت است و برای اثبات توحید در الوهیت؛ ادله و براهینی ارائه کرده که به آنها اشاره میشود: دلیل اول: صفت «واحد قهار» دلالت دارد که، در ذات خدا، هیچ موجودی مثل او نیست و غنی بالذات است و غیر او هر چه باشد فقیر و محتاج به اوست.
او توحید ربوبی را به معنای این که خداوند در پرورش و تدبیر امور موجودی یگانه است، میداند و در اثبات آن به آیات 36-31 سوره یونس استناد نموده و برهانهایی ذکر میکند.
ایشان ذیل تفسیر آیهی 143 سوره اعراف، در مورد رؤیت خداوند معتقد است که، این دسته از آیات و آیاتی مانند 23/ قیامه و 11/ نجم و 5/عنکبوت و 54/ سجده و 110/ کهف و نیز آیات بسیار دیگری، رؤیت خدا و لقای او را اثبات میکند.