Abstract:
یکی از حوزههای پژوهشی اعجاز بیانی قرآن کریم، تصویرآفرینی است. سراسر آیات قرآن پوشیده از تصویر است. ملموسبودن مفاهیم ذهنی، یکی از ابعاد قابلفهمبودن بیان قرآن است. قرآن به زبان عربی است و زبان عربی نوعی زبان تصویری است. بههمیندلیل ادیب معاصر مصری، سیدقطب به ایجاد تصاویر هنری بهکمک تصویریبودن زبان عربی پرداخته است. به اعتقاد او قرآن کریم در بیان اغراض گوناگون به بهترین وجه از قاعده تصویر بهره برده است گوییکه این قاعده عام و فراگیر، ابزار موثری در بیان قرآن است. سیدقطب مولفههایی مانند تخییل، تشخیص، موسیقی و... را بهمنزله یک پیکره بههمپیوسته میداند و با چنین مبنایی به تجلی تصویرآفرینی در قرآن میپردازد که مهمترین آنها عبارتند از: معانی ذهنی، حالات نفسانی، ضربالمثلها و.... برایناساس پژوهش حاضر با بهرهگیری از منابع اسنادی و به روش تحلیلی-توصیفی تصویرآفرینی در آیات قرآن کریم توسط سیدقطب را تبیین کرده است.
Machine summary:
برخي ديگر همچون مرحوم طالقاني در مورد يکي از ابعاد تصويرآفريني قرآن با عنوان آهنگ ترکيب کلمات آيات قرآني، پس از انتقاد از محققان قرآن پروژه به خاطر بي توجهي به اين جنبه از اعجاز بياني قرآن کريم به کوشش هاي سيد قطب در کتاب التصوير الفني فيالقرآن اشاره کرد و او را آغازگر اين بحث معرفي و غور و تعمق در اين موضوع را پيشنهاد کرده است )طالقاني، ١٣٦٢، ٣/٣(.
وي بارها و در جاهاي مختلف تکرار کرد که هدفش ، هنري، بياني، ادبي و زيباشناختي است همان طور که در کتاب مشاهد القيامه في القرآن ميگويد: »هدف من يک هدف هنري محض است و کار اصلي من در مکتب قرآن همين است که جنبه هنري و ويژگي هاي ادبي قرآن جلوه گر شود تا انديشه ها، زيباييهاي نهفته آن را درک کند و در آن جز با احساس يک ناقد ادبي مستقل تأثير نمي پذيرم ، پس اگر در پايان ، قداست هنري با قداست ديني گردآمد، اين همان چيزي است که من به دنبالش نيستم « )قطب ، بيتا، ص ٧(.
دکتر صبحي صالح در مورد نظريه سيد قطب ميگويد: »آنچه سيد قطب درجهت فهم اسلوب قرآني در پايان کار به آن رسيد، بهترين ترجمه براي مفهوم جديدي که امروز به نام اعجاز قرآن مي شناسيم است ؛ زيرا مي تواند نسل جديد ما را از وزش نسيم لطيف زيبايي هنري در کتاب خدا بهره مند کند و به محققان اين امکان را بدهد که خود به استخراج و استفاده از گنجينه بپردازند و با وجدان و شعور انساني خودشان از آن برخوردار شوند.