Abstract:
نیکیکردن به والدین از مهمترین آموزههای اخلاقی دین اسلام و از اثر بخشترین عبادات در کسب رضای خداوند است. سپاسگزاری از پدر و مادر در ردیف شکرگزاری از خداوند متعال مطرح شده که نشان از اهمیت آن دارد. آیات قرآن و روایات ائمه(ع) دربارۀ احترام به والدین را از مهمترین تکالیف الهی دانسته و به انجام آن امر کرده و آثار مادی و معنوی برای آن ترسیم نمودهاند. شناخت آثار احسان به والدین در متون وحیانی میتواند در نقشه ترسیم زندگی و سبک پیشبرد آن، نقش بهسزایی داشته باشد؛ پس از این جهت ضرورت دارد به این موضوع پرداخته شود. این تحقیق با روش نقلی - وحیانی و گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانهای و با پردازش اطلاعات بهصورت توصیفی ارائه شده و هفت اثر از آثار احسان به والدین از دیدگاه امام علی(ع) در بُعد فردی و خانوادگی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته که نزول رحمت و وجود نعمت، ظهور محبت، بازگشت خیر کثیر و. . . جزیی از آنهاست.
Doing well to one's parents is one of the most important moral teachings of Islam and one of the most effective acts of worship in obtaining God's pleasure. Thanksgiving to parents is mentioned in the line of thanksgiving to God Almighty, which shows its importance. The verses of the Quran and the narrations of the Imams (A.S) about respecting parents are considered as one of the most important divine duties and they have been commanded to do it and have drawn material and spiritual effects for it. Recognizing the effects of benevolence on parents in revelatory texts can play an important role in mapping life and promoting it; therefore, it is necessary to address this issue. This research has been presented by narrative-revelatory method and gathering information through libraries and by descriptively processing information and seven works on being kind to parents from the perspective of Imam Ali (A.S) in the individual and family dimension have been studied and analyzed as the bestowing of mercy and the existence of blessings, the emergence of love, the return of a lot of good deeds, etc. are part of them.
Machine summary:
همچنین در دین اسلام بهعنوان آخرین و کاملترین آیین الهی تأکید فراوانی شده، بهطوری که در فرهنگ قرآن، خداوند متعال پس از توحید و منع از شرک، بیدرنگ، دستورِ نیکی به والدین را صادر میکند که نشان از ارج و جایگاه آنان است؛ خداوند میفرماید: (وَ قَضَى رَبُّک أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیاهُ وَ بِالْوَالِدَینِ إِحْسَانًا إِمَّا یبْلُغَنَّ عِندَک الْکبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَ لاَ تَنْهَرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلاً کرِیمًا * وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کمَا رَبَّیانِی صَغِیرًا(؛ «و خدای تو حکم فرموده جز او را نپرستید و دربارۀ پدر و مادر نیکی کنید و چنانچه یکی از آن دو یا هر دو در نزد تو پیر و سالخورده شدند (که موجب رنج و زحمت تو باشند) زنهار کلمهای که رنجیده خاطر شوند مگو و به آنها بانگ مزن، و با ایشان به اکرام و احترام سخن گو و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو پروردگارا، آن دو را رحمت کن، چنانکه پدر و مادر، مرا در کودکی پروردند» (اسراء: 23- 24).
اگر پدر و مادر از روی آگاهی و عمد، رفتار تبعیضآمیز با فرزندان خود داشته باشند، مرتکب گناه و ظلم شده و باید در پیشگاه الهی جوابگو باشند؛ اما بسیاری از بیمهریها و تبعیضها بهواسطۀ ضعف فرهنگی و ناآگاهی والدین یا یکی از آنها نسبت به وظایف خود در برابر فرزندان و عدم آشنایی آنان از اصول صحیح تربیتی نشأت میگیرد و ممکن است خیلی عمدی نبوده باشد.