Abstract:
دیوان عدالت اداری اصولاً واجد صلاحیت قانونی برای رسیدگی به شکایات مطروحه از ناحیه اشخاص حقوقی حقوق عمومی نیست. اخیراً در تاریخ 24/4/1399 به موجب رای وحدت رویۀ شماره 792 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، صلاحیت دیوان عدالت اداری برای رسیدگی به تجدیدنظرخواهی بعمل آمده از سوی شرکت دولتی آب منطقه ای نسبت به رای کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی به رسمیت شناخته شده است. بعد از صدور این رای، این پرسش بنیادین مطرح می شود که آیا رای وحدت رویه شماره 792 استثنایی و فقط راجع به تجدیدنظرخواهی از آرای غیرقطعی قاضی کمیسیون آبهای زیرزمینی است؟ یا اینکه رای شماره 792 با تخصیص بند 2 ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، قابل تسرّی به آرای قطعی سایر کمیسیون ها نیز می باشد؟ قابل پیشبینی است رویکردهای متفاوتی بعد از رای شماره 792 در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری شکل خواهد گرفت. این مقاله دیدگاه های مختلف را تنقیح و مورد بررسی قرار می دهد. برای رسیدن به دیدگاه منتخب، لاجرم ماهیت «تجدیدنظر» از آرای کمیسیون رسیدگی به آب های زیرزمینی باید بررسی شود.
Article 10 (2) of the Law on the Organization and Procedure of the Administrative Justice Court determines the competence and ranges of the Court's powers to deal with and investigate objections and complaints against the final decisions of exceptional administrative authorities. According to the analysis of the General Assembly of the Court of Administrative Justice in decisions number 37, 38, 39 dated 1989/10/2 and also the branches of the Court from paragraph 2 of Article 10, only real or legal persons of private law are allowed to file complaints and objections against final decisions. Exceptional Administrative authorities and the legal persons of general law don’t have that kind of power. Recently, on 2020/7/14, according to the ,Uniform Judicial Precedent numbered 792 of the General Assembly of the Supreme Court, the jurisdiction of the Administrative Justice Court to review the appeal filed by the Regional State Water Company against the decision of the Commission for Groundwater Affairs is recognized. Now the question arises is that whether the Uniform Judicial Precedent No. 792 is exceptional and is only about appealing the indefinite opinions of the judge of the Groundwater Commission?
Machine summary:
راي وحدت رويه شماره ٧٩٢ـ مورخ ١٣٩٩/٤/٢٤ هيأت عمومي ديوان عالي کشور به اکثريت آرا چنين مقرر ميدارد: «با توجه به اينکه برابر تبصره ٥ ماده واحده قانون تعيين تکليف چاه هاي آب فاقد پروانه بهره برداري مصوب ١٣٨٩/٤/١٣، آراي کميسيون رسيدگي به امور آب هاي زيرزميني به طور مطلق قابل تجديدنظر در ديوان عدالت اداري دانسته شده است و با عنايت به اطلاق بند ٢ ماده ١٠ قانون تشکيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري مصوب ١٣٩٢/٣/٢٥ مجمع تشخيص مصلحت نظام ، دولتي بودن ١.
شعبه ٢٣ تجديدنظر ديوان عدالت اداري در دادنامه شماره ٩٩٠٩٩٧٠٩٥٩٣٠٢٨٥٥ مورخ ١٣٩٩/٨/٣ مقرر ميدارد: «با بررسي اوراق و محتويات پرونده نظر به اينکه صلاحيت و حدود اختيارات ديوان عدالت اداري در ماده ١٠ قانون تشکيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري تعيين گرديده است و با توجه به اينکه صرفا اشخاص حقيقي يا حقوقي مجاز به طرح شکايت و اعتراض نسبت به تصميمات قطعي و آراي کميسيون ها را دارند و اشخاص حقوقي حقوق عمومي چنين اختياري را ندارند و راي وحدت رويه شماره ٧٩٢ ديوان عالي کشور استثنايي است و فقط راجع به تجديدنظرخواهي از آراي غيرقطعي قاضي کميسيون آب هاي زيرزميني است و قابل تسري به آراي قطعي ساير کميسيون ها نمي باشد؛ بنابراين تجديدنظرخواهي از اين جهت قابل پذيرش نمي باشد اما به لحاظ اينکه وفق ماده ٤٨ قانون يادشده در موارد عدم صلاحيت شعبه ديوان اقدام به صدور قرار عدم صلاحيت مي نمايد.