Abstract:
در برخی گونه های گفتمان دینی (شیعی) فارسی، دیرش اضافی واکه ای معانی کاربردشناختی چندی را می رساند. چنین دیرشی بر واکه دوم در نام محمد، واکه دؤم در لقب امام (هنگامی که برای مرحوم امام خمینی به کار می رود) و در واکه نخست در لقب قائم- یکی از القاب تکریم برای حضرت مهدکما (عج)- اعمال می گردد. در این موارد دیرش دو مقصود را برآورده می کند: یکی آن که ادب و احترام واعظ را نسبت به شخصیت های دینی نام برده می رساند و دیگر آن که شنوندگان (اعم از مخاطبان و ناظران) را به ادای پاسخ های کلامی و یا غیر کلامی مناسب گوناگونی وا می دارد که از اعتقاد مشترک سخنران و شنوندگان بر می خیزد. از سوی دیگر این پدیده را می توان یک فعلی کلامی جمعی و تلفیقی همراه با معنای متداعی مدارکوتاه نیز قلمداد کرد، بدین صورت که دیرش دادن به واکه از سوی واعظ، (فعل کلامی) بیانی و نیز اگاهانیدنی بوده برای مخاطبان از شأن (فعل کلامی) امری برخوردار می باشد،
In certain registers of Persian religious (viz. Shiite) discourse, additional vowel duration conveys several pragmatic meanings. Such additional duration is exerted, for example, on the second vowel in the name Muhammad, the last vowel in the title ?emam ‘Imam, and the first vowel of the title Qa:?em. The duration here serves two purposes: it conveys the preacher’s reverence and politeness toward the dignitaries mentioned and also makes the audience (hearers as well as bystanders) give a variety of appropriate non-,)verbal responses. On the other hand, the phenomenon may well be regarded as a joint-and-collective, hybrid speech act with a short-circuited implicature, too. Additionally, it has an informative as well as an expressive function on the part of (lie preacher, and a directive function for the audience.