Abstract:
زمینه و هدف: مفهوم تنش ناشی از نقش از مفاهیم جدید در حوزة رفتار سازمانی است که مورد توجه جدی صاحبنظران و محققان این حوزه قرار گرفته است. تضاد نقش، ابهام نقش، و فزونی نقش سه مولفه اصلی این مفهوم رفتاری است که می تواند تاثیرات نامطلوبی بر روی کارکنان هر سازمانی داشته و آن سازمان را در تولید محصول یا ارائه خدمت خود با چالش مواجه سازد. در همین جهت تحقیق حاضر بهدنبال بررسی تاثیر این متغیر رفتاری بر روی متغیرهای رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان سازمان پلیس بود.
روش: تحقیق حاضر از حیث هدف، یک تحقیق کاربردی و از حیث نحوة گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی (غیرآزمایشی) و از شاخة مطالعات میدانی به شمار میآید و بهطور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعة آماری این تحقیق کلیه نیروهای پلیس شهر ارومیه است. حجم نمونه به روش نمونهگیری تصادفی ساده تعداد 146 نفر تعیین شد. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق پرسشنامه 34 سوالی محقق ساخته استفاده شده است.
نتایج و یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق که بهصورت میدانی انجام گرفت، نشان داد که متغیر تنش نقش تاثیری منفی و معنی دار بر روی هر دو متغیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان نیروی انتظامی دارد.
Machine summary:
تنشِ نقش که بـه عنـوان تضـاد و تنش ناشي از نقشهاي ايفا شـده توسـط يـک فـرد در هـر برهـه از زمـان تعريـف مـي شـود (پاريک ٥، ٢٠٠٣؛ وادار و اميناباوي ٦، ٢٠١٢)، به صـورت مسـتقيم رضـايت شـغلي کارکنـان (کارلسون ، کاچمار و ويليامز٧، ٢٠٠٠؛ راجان و آنانداراژ٨، ٢٠١٢) را تحت تأثير منفي قـرار 9 مي دهد و ميزان تعهد سازماني آنها را نيز تا اندازه زيادي پايين مـي آورد (ديـل و فـاکس ، 1-Anderson, Litzenberger & Plecas 2-Noblet, Rodwell & Allisey 3-Gerber, Hartmann, Brand, Trachsler & Puhse 4-.
Morash, Kwak, Hoffman, Lee, Cho & Moon 5-Pareek 6-Waddar & Aminabhavi 7-Carlson, Kacmar & Williams 8-Rajan & Anandaraj 9-Dale & Fox ٢٠٠٨).
تـنشِ نقــش مفهومي چندُ بعدي است که برخي دوُ بعد تضاد نقش و ابهام نقـش را ابعـاد آن دانسـته انـد (ونسل ، بريف و شولر٦، ١٩٨١)، و برخيُ بعد سوم فزوني نقش ٧ را نيز بدان اضـافه کـرده انـد (کان و ديگران ، ١٩٦٤) ولي برخي از محققان نيز مفهوم تنشِ نقش را مفهومي گسترده تر و پنجُ بعدي دانسته اند (برنارد و ديگران ٨، ٢٠٠٦): ابهام نقش ، فزوني نقش ، تضاد نقش ، عـدم 1-Hsieh & Su 2-Sveinsdottir, Biering & Ramel 3-Ho, Chang, Shih & Liang 4-Fried, Shirom, Gilboa & Cooper 5-Karatepe & Uludag 6-Vansell, Brief & Schuler 7-Role Overload 8 -Bernard et al تجانس نقش ١، و شروط بيش از حد نقـش ٢.
1 -Shafiq, Rehman & Rashid 2 -Love, Tatman & Chapman 3 -Flores, Miranda, Munoz & Sanhueza (رجوع شود به تصویر صفحه) فرضيه هاي تحقيق بين تنشِ نقش کارکنان پليس و رضايت شغلي آنها رابطه منفي و معني دار وجود دارد.