Abstract:
«خراسان»، سرزمین کهن و مهد تمدنهایی است که هر یک از آنها افتخاری برای تاریخ بشر محسوب می شود. این سرزمین از هنگامی که تاریخ به یاد دارد تا عصر حاضر،فراز و نشیب های بسیار به خود دیده؛ اما به گونه ای شگفت در برابر رویدادهای سهمگین بر پای ایستاده و بالیده است. در اعصار گذشه،آبادیهای کوچک و بزرگ این سرزمین بستر زایش و رویش اسطوره ها بوده اندو آثار برجای مانده در جای جای این سرزمین پهناور از تاریخ و فرهنگ مردم و سرزمینی سخن می گوید که سهمی عظیمی در تمدن جهانی داشته اند.از نظر جغرافیایی، خراسان در منطقه واقع بود که ایران و کشورهای مدیترانه ای شرقی را با هند از یک سو و ماوراءالنهر، ترکستان و چین را از دیگر سو،ارتباط می داد و بنابراین، هم معبر تجارت بود و هم گذرگاه لشکرکشیها و تهاجمات. بدین دلایل نقشه ی مردم شناسی این سرزمین پیچیده شده و این منطقه ملل و اقوام مختلف را با زبان، مذهب و رسم و رواج جداگانه در کنار یکدیگر جای داده است.گرچه به یقین نمی توان محدوده ی مرزهای خراسان آن روزگار را مشخص کرد،اما شاید با معیار قرار دادن نظریه ای که از سوی نویسندگان و مورخانی چون اصطخرانی،ابن حوقل و مقدسی،مرزهای شمالی خراسان را به ماوراء النهر محدود نموده اند و سرزمینهای جنوب منطقه ی جیحون را خراسان نامیده اند،شاید بتوان محدوده ی تقریبی خراسان بزرگ را معین نمود.طبق معیار انتخاب شده ی محدوده ی خراسان بزرگ می بایست شامل: بدخشان، سمنگان، بلخ، جوزجان، غور،بامیان،و هرات در افغانستان کنونی و استانهای سه گانه ی خراسان در ایران تا ابتدای استان سمنان و از شمال غرب تا نواحی گرگان و ابتدای مازندران و در ترکمنستان شامل نواحی جنوبی آن مخصوصاً شهر مرو بود.
Khorasan is a famous an ancient territory and is familiar as the land for emergence of some shinning civilizations that are taken in account as honor for human being. This territory has experienced varicties of historically eras and events. Khorasan has located geographically within the district that is neighbored with Iran and eastern editerranean countries, from other side India, Turkistan, and china. Therefore, this region has been prone to challenges and wars and in path of business routs. Indeed, various races, nations are associated with territory of Khorasan. Although, it is difficult to distinguish real borders of this region, however, based on the notes proposed by some historians and authors including Estakhri, Ibn Hughal, and Moghaddasi, the Northern border of the great are limited to ransoxiana, and southern borders are ended to Oxus.Based on the selected criterion limits of the Great Khorasan must be included within Badkhshan, Samangan, Balkh, Juzjan, Gour, Bamiyan, and Harat in the Afghanistan and in other side between Iranian provinces Golestan, Semnan, and Mazandaran.