Abstract:
پژوهش حاضر، درپی ارائة پاسخی نوین به پرسشی بنیادین در چارچوب سنت فلسفه سیاسی اسلامی است، مبنی بر اینکه استفاده و استنباط از وحی در شرایط و مقتضیات تاریخی ـ تمدنی و فرهنگی متفاوت چگونه است؟ مدعای پژوهش این است که پیامبر همچون آیینهای، حقایق عقلی الهی را با وحی الهی دریافت و به مردم ارائه میکند. با توجه به آیینهبودن نفس شریف پیامبر در دریافت وحی الهی و نقش آیینه در بازنمایی حقایق دریافتی، پیامبر حقایق دریافتی را بهتناسب شرایط فرهنگی، تمدنی، اجتماعی و...، به مردم رساندهاست. بدینترتیب درصورت انتقال وحی پیامبر به شرایط جدید، استنباط احکام الهی نیازمند تفقّه، تعقل و اجتهاد است. این تحلیل را میتوان نظریة آیینگی وحی نام نهاد. بنا بر این نظریه حقیقت جان آدمی، که ناطقه اوست، وحی را دریافت میکند. حقایق کلی عقلی یادشده طی فرایند درونی پیامبر به حقایق جزئی تبدیل میشود. دستاورد اصلی نظریة آیینگی وحی، عقلانیبودن دین و امکان عقلورزی در آن است که پیامد خود را در مناسبات دین و فلسفه سیاسی، دین و سیاست، تحلیل دین و شریعت، فلسفه تشریع و قانونگذاری، ویژگیها و وظایف حاکم و حکومت، مقاصد نهایی قانون و چگونگی تفسیر متن وحیانی نشان میدهد
The present study seeks to provide a new answer to a fundamental question within the framework of the tradition of Islamic political philosophy, which is how to use and deduce revelation in different historical-civilizational and cultural conditions and requirements? The claim of the research is that the Prophet, like a mirror, receives the divine rational truths through divine revelation and presents them to the people. Due to the fact that the Prophet's noble soul is a mirror in receiving divine revelation and the role of the mirror in representing the received truths, the Prophet has conveyed the received truths to the people in accordance with cultural, civilizational, social and ... conditions. Thus, in case of transferring the revelation of the Prophet to new conditions, the inference of divine commandments requires contemplation, reason and ijtihad. This analysis can be called the ritual theory of revelation. According to this theory, the truth of the human soul, which is his eloquence, receives revelation. The general rational truths mentioned above become partial truths during the inner process of the Prophet. The main achievement of the ritual theory of revelation is the rationality of religion and the possibility of rationality in that it has its consequences in the relationship between religion and political philosophy, religion and politics, analysis of religion and law, philosophy of legislation and legislation, characteristics and duties of government and government, ultimate goals. Shows the law and how to interpret the revelatory text
Machine summary:
آيينگي وحي الهي 1 نظريۀ تکاملي فلسفه سياسي در تبيين وحي و نسبت آن با حکومت و قانون تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٥/٤ تاريخ تأييد: ١٤٠٠/٧/١٤ احمدرضا يزداني مقدم پژوهش حاضر، درپي ارائۀ پاسخي نوين به پرسشي بنيـادين در چـارچوب سـنت فلسـفه سياسي اسلامي است ، مبني بر اين که استفاده و استنباط از وحـي در شـرايط و مقتضـيات تاريخي ـ تمدني و فرهنگي متفاوت چگونه است ؟ مدعاي پژوهش اين اسـت کـه پيـامبر هم چون آيينه اي، حقايق عقلي الهي را با وحي الهي دريافت و به مردم ارائـه مـي کنـد.
کار وحي الهي اين است کـه بـا افاضـه عقل فعال به ناطقه ، پيامبر کليات را ادراک ميکند و با افاضه از ناطقه به متخيله ، موجـب ادراک پيامبر از جزئيات احکام ميشود.
در نظريه آيينگي وحي الهي، به عنوان يک نظريه تکاملي در فلسفه سياسـي اسـلامي، گفته ميشود که نفس شريف پيامبر همچون آيينه اي حقايق عقلي الهي را از آيينـه عقـل فعال ، يا به تعبير ملاصدرا جواهر عقلي، دريافت ميکند.
چنان که آيت الله جوادي آملي ميگويد: «در تنزل وحي الهي از موطن عقل محـض کـه لـديالله اسـت و تکـوين صرف است به صورت الفاظ و کلمات اعتباري و قراردادي؛ بايد توجه داشت که انسان همواره حقـايق معقـول را از نشأه عقل به موطن مثال متصل تنزل ميدهد و از آنجا به صورت يک فعل يا قول اعتباري در موطن طبيعت پياده ميکند و تمام تحليل هاي علمي از حقايق بسيط عقلي، به واسطه گفتن يا نوشتن ، همان تنزل امر عقلي تکويني به لباس امر اعتباري است ،» (جوادي آملي، ١٣٦٩، صص .