Abstract:
امروزه با افزایش میزان آلودگی هوا، ضرورت شناخت بیشتر علل وقوع آن را مطرح ساخته است. در این میان ازون تروپوسفری میتواند بر سلامتی انسان و محیطزیست اثر گذار باشد. ازاینرو هدف این پژوهش بررسی روند تغییرات غلظت ازون تروپوسفری با پارامترهای هواشناسی، پیش سازهای ازون (دی اکسید نیتروژن و اکسیدهای نیتروژن) است. در این پژوهش از دادههای ایستگاه هواشناسی کرمانشاه و ایستگاه کیفیت هوای ادراه کل حفاظت محیطزیست کرمانشاه (ایستگاه زیبا پارک) در بازهی 10 ساله (1386 تا 1395) استفاده شده است. در این پژوهش تغییرات غلظت ازون تروپوسفری و ارتباط آن با تغییرات اکسیدهای نیتروژن (NOX) و NO2 پارامترهای هواشناسی شهر کرمانشاه انجام شده است. براساس نتایج، بیشترین غلظت ازون تروپوسفری در ساعتهای 14 تا 16، ماههای خرداد، تیر و مرداد رخ داده است، بالاترین مقدار غلظت ازون تروپوسفری فصلی نیز در فصل تابستان و بهار ثبت شده است. مطالعه پارامترهای هواشناسی مانند دمای هوا و سرعت باد نشان داد که ارتباط مستقیمی با میزان غلظت ازون تروپوسفری دارد. از طرفی با افزایش میزان بارندگی غلظت ازون تروپوسفری کاهش پیدا میکند. نتایج بررسی رابطه بین ازون تروپوسفری، اکسیدهای نیتروژن و دی اکسید نیتروژن نشان داد که بیشترین مقدار ازون تروپوسفری در کمترین مقدار اکسیدهای نیتروژن و دی اکسید نیتروژن رخ میدهد و تغییرات غلظت ازون تروپوسفری در طول روز برعکس تغییرات اکسیدهای نیتروژن و دی اکسید نیتروژن است.
Today, with increasing air pollution, the need to know more about the causes of that has been raised. Meanwhile, increasing the amount of tropospheric ozone can affect human health and the environment. The aim of this study was the analysis of changes in tropospheric ozone concentration and its relationship with changes in NOX, NO2 and meteorological parameters in Kermanshah In this research, the data of Kermanshah Meteorological Station and the data of the air quality monitoring station (Kermanshah Ziba Park) in 10 years were used. The results showed the highest concentration of tropospheric ozone occurred in 14 to 16 clock, in June, July and August, the highest concentration of seasonal tropospheric ozone were recorded in summer and spring. The study of meteorological parameters such as air temperature and wind speed showed a relationship among them. In addition, with increasing rainfall, the concentration of tropospheric ozone decreases. The highest tropospheric ozone concentration occurs at the lowest amount of NOX NO2 and changes in tropospheric ozone concentrations during the daytime was the opposite of NOX and NO2 change.
Machine summary:
شرعيپور (١٣٩٦) در پژوهشي که به بررسي غلظت ازون در ايستگاه پونک شهر تهران داشت به اين نتيجه رسيد که غلظت ازون در تابستان و ساعت ١٥ بعدازظهر بيشينه است و ارتباط مستقيمي بين مقدار ساعتي ازون تروپوسفري و پارامترهاي روزانه وجود دارد (شرعيپور، ١٣٩٦).
ازاين رو با توجه به اهميت اين موضوع ، در اين پژوهش رابطه بين غلظت ازون تروپوسفري با پارامترهاي هواشناسي، دي اکسيد نيتروژن و اکسيدهاي نيتروژن در شهر کرمانشاه در بازه زماني ١٠ ساله (١٣٨٦ تا ١٣٩٥) مطالعه شده است .
در اين مقاله از داده هاي روزانه دي اکسيد نيتروژن سنجنده OMI در براي بررسي آلودگي ناشي از دي اکسيد نيتروژن و ارتباط آن با ازون تروپوسفري شهر کرمانشاه استفاده شده است .
تغييرات در فصل تابستان و بهار روندي افزايشي است که همزمان با افزايش دماي هوا است همانطور که در بررسيهاي ماهانه نتايج نشان داد که بيشترين مقدار ازون تروپوسفري در ماه هاي خرداد، تير و مرداد يعني در بهار و تابستان رخ ميدهد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) براي بررسي آلودگي هواي ناشي از دي اکسيد نيتروژن و ارتباط آن با ازون تروپوسفري در شهر کرمانشاه از داده هاي سنجنده OMI استفاده شده است .
در روند تغييرات غلظت ازون تروپوسفري، پارمترهاي هواشناسي و اکسيدهاي نيتروژن در ايستگاه زيبا شهر کرمانشاه در سال هاي ١٣٨٦ تا ١٣٩٥ بررسي شده است .
Status and prediction of Ozone as an air pollutant in Tehran, Iran.