Abstract:
هدف این پژوهش آموزش برنامۀ مداخلهای آموزشی– روانی و ارزیابی اثربخشی آن بر استرس فرزندپروری و بهبود رابطۀ مادر- نوزاد بود. این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی بود که در سال 1396انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش عبارت است از کلیۀ مادران داری نوزاد نارس، بیمارستانهای استان مازندران که از این میان 40 مادر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفتهاند. برنامۀ محققساختۀ مداخلهای روانشناختی-آموزشی شامل دوازده جلسۀ یکساعته و ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محققساختۀ استرس فرزندپروری (1397) و چکلیست محققساختۀ تعامل مادر-نوزاد (1397) بوده و برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از طرح اندازهگیری مکرر و تجزیه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که مداخلات آموزشی-روانی ویژۀ مادران نوزاد نارس، بر میزان کاهش استرس فرزندپروری و سه مولفۀ آن «آشفتگی والدینی، تعامل آشفتۀ والد - نوزاد و انتظارات منفی والدینی» اثر معناداری گذاشته ((P<0. 01 همچنین تعامل والد-نوزاد نیز بهبود پیدا کرده است ((P<0. 01. نتایج آزمونهای تعقیبی نشان داده است که تنها مولفۀ رفتارهای احساسی تعامل والد - نوزاد متاثر شده است.(p<0. 05) نتایج پژوهش نشان میدهد که برنامۀ مداخلاتی آموزشی-روانی بر کاهش استرس فرزندپروری و بهبود رابطۀ مادر-نوزاد موثر بوده است؛ بنابراین پیشنهاد میشود از اینگونه برنامهها در ارتقای کیفیت زندگی مادران با نوزاد نارس استفاده شود.
The aim of this research is a designing educational psychological intervention program for mothers with a premature infants and assessing its effectiveness on parenting stress and improving the mother-infant's relationship.This is a clinical trial implemented on 40 mothers with a premature infants divided to intervention and control groups. Educational -psychological intervention program is ten sessions for an hour .It includes information such as the care of the premature infants, intensive care unit and stress coping strategies to mothers presented. The level of mothers’ stress and the quality of their interaction with their infants three times before and after the intervention and after 70 days was measures.Findings show that this program reduces the stress of parenting in mothers of premature infants and its three components such as parental disturbances, parental-infant disturbances and parental expectations (P Finally, based on the results of this study, it can be concluded that this is a educational - psycho interventional program for premature infant mothers is valid and useful.
Machine summary:
نتایج نشان میدهد که مداخلات آموزشی-روانی ویژۀ مادران نوزاد نارس، بر میزان کاهش استرس فرزندپروری و سه مولفۀ آن «آشفتگی والدینی، تعامل آشفتۀ والد - نوزاد و انتظارات منفی والدینی» اثر معناداری گذاشته ((P واژگان کلیدی: استرس فرزندپروری، تعامل والد - نوزاد، نوزاد نارس، برنامۀ مداخلهای، مادران Instruction a psycho-educational intervention Program for mothers of premature infants and evaluating its effectiveness on parental stress and improvement of mother- infant relationship Somayeh Habibpour,Ph. D Department of psychology, Faculty of psychology, Islamic Azad university , Neka brunch, Neka, Iran Gholam Ali Afrooz,Ph. D Department of psychology, Faculty of Psychology, Tehran university, Tehran, Iran.
. همچنین مداخلات طراحی شده بر مبنای برنامههای روانشناختی محدودی مانند برنامۀ توانمندسازی والدین Creating opportunities for parent Empowerment (COPE) بوده است و از سایر برنامههای غنی موجود در این زمینه استفاده نشده است؛ برای مثال مطالعۀ (Gafari Mianei, Allah Karharodi, Rasouli & Zagheri tafreshi, 2014) اثربخشی برنامۀ توانمندسازی (Cope) را بر کاهش اضطراب و تنش مادران و افزایش مشارکت آنان در فعالیتهای روزانۀ نوزاد، (Mehrnoush, Sied fatemi & Haghani, 2016) این برنامه را بر روی تعامل مادر-نوزاد و وزنگیری نوزاد نارس ( Karbandi, Momeini zadeh, Hidarzadeh, Mazlom , Hassanzadeh,2016) نیز این برنامه را بر طول مدت بستری و بستری مجدد نوزاد نارس بررسی کردهاند.
در این پژوهش بر آنیم که از عناصر برنامههای متنوع و مفید برای طراحی برنامۀ مداخلاتی روانشناختی استفاده کنیم برای مثال (, 2008برنامۀ فرصتهای توانمندسازی والدین، Cope)، ,2011)برنامۀ تعاملی والد – شیرخوارProgram Mother –Infant Transaction)، , (2009، برنامۀ مداخله و ارزیابی رفتار نوزادان Infant Behavioral Assessment and Intervention Program)، (2012، برنامۀ تعاملی والد- کودک)،(2006، برنامۀ مشارکت هدایتشده، Guided Participation ) و (2010، برنامۀ مداخلهای سیستمهای پرستاری به سمت والدگری- نوزاد نارس، ursing System Toward Effective Parenting –Preterm) تهیه شده است (Evans, Whittingham,Sanders, Colditiz & N boyd, 2016) .