Abstract:
یکی از مسائل بنیادین در پژوهشهای اخلاقی، تفاوت در ویژگیهای اخلاقی زن ومرد است. در دوران معاصر، طرفداران برابری زنان با مردان، از جمله برخی اندیشمندان شیعی، سعی در انکار وجود این تفاوتها دارند، لذا قایل به تفکیک نقشها بر اساس جنسیت و تأثیر انکارناپذیر آن نیستند. از منظرهای مختلفی به این موضوع پرداخته شده است. ما در این مقاله، با رویکرد تحلیل روایی، به این موضوع پرداختهایم. با بررسی کتب روایی و نظرات مترجمان و شارحان شیعی، ذیل روایاتی که بر فزونی حیا و صبر زنان در برابر شهوت جنسی، نسبت به مردان دلالت دارد، دست یافتیم که این روایات، به لحاظ سندی و محتوایی در آموزههای شیعی معتبر هستند و همچنین تحقیقات تجربی هم، این تفاوتها را تأیید میکنند. لذا اثبات وجود این تفاوتها در آموزههای شیعی، مصداقی بر نفی تساویانگاری مطلق در ویژگیهای اخلاقی زن و مرد است.
One of the fundamental issues in moral studies is the difference between men and women from the aspect of moral characteristics. In modern times, the advocates of the equity of men and women, including certain of the Shi’a thinkers, attempt to deny the existence of these differences, therefore, they do not believe in distinguishing the rules based on gender and its undeniable influence. This issue has been dealt with from different perspectives. In this article, we have addressed this topic with a tradition-oriented analysis. By investigating the hadith books and the comments and viewpoints of the Shi’a translators and commentators sub the traditions denoting that the women’s modesty (haya’) and self-control (sabr) against the carnal lust excel that of men, we have realized that these traditions are reliable in Shi’a teachings from the aspects of isnad and denotation. Moreover, the experimental studies, confirm these differences. Therefore, substantiation of the existence of such differences in the Shi’a teachings is a case for negation of the assumption of the absolute equity in the moral characteristics of man and woman.
Machine summary:
با بررسی کتب روایی و نظرات مترجمان و شارحان شیعی، ذیل روایاتی که بر فزونی حیا و صبر زنان در برابر شهوت جنسی، نسبت به مردان دلالت دارد، دست یافتیم که این روایات، به لحاظ سندی و محتوایی در آموزههای شیعی معتبر هستند و همچنین تحقیقات تجربی هم، این تفاوتها را تأیید میکنند.
در آموزههای شیعی، روایاتی مبتنی بر نفی تساویانگاری مطلق در ویژگیهای اخلاقی زن و مرد وجود دارد و بین برخی صفات اخلاقی، مانند حیا و صبر در میان زنان و مردان تفاوت گذاشته شده است.
مرحوم کلینی (م329ق) در کتاب الکافی، شش حدیث درباره برتری حیا و صبر زنان نسبت به مردان، بدون هیچ توضیحی درباره احادیث، آورده است که همه آنها در باب مجزایی به نام «بَابُ فَضْلِ شَهْوَةِ النِّسَاءِ عَلَى شَهْوَةِ الرِّجَالِ» قرار دارند.
از آنجا که این کتاب از منابع بسیار معتبر شیعی است و روایات مورد نظر را در باب مجزا بیان نموده است، لذا ابتدا روایات این باب آورده شده و به لحاظ سندی و محتوایی مورد بررسی قرار میگیرند و در ذیل بحث محتوایی و تشکیل خانواده حدیث، دیگر روایات مبتنی بر برتری حیا و صبر زنان نسبت به مردان، به طور مجزا، آورده شده و با این روایات مقایسه و جمعبندی میگردد.