Abstract:
ابراهیم به عنوان سلف صالح مشترک میان ادیان ابراهیمی، از جایگاهی ویژه در سنت دینی یهودیت، مسیحیت و اسلام برخوردار است. این در حالی است که به اعتقاد اندیشمندان معاصر تفسیر وقایع و حوادث زندگانی ایشان در بین مسیحیت و اسلام منشا اختلافات فکری زیادی گردیده است که مروری بر تفسیر داستانهای زندگانی وی در قرآن و کتاب مقدس شاهدی بر این مسئله میباشد. در این میان ماجرای امر الهی به ذبح فرزند ابراهیم از محوری ترین مسائل اختلافی بین اندیشمندان و مفسران بوده است. این نوشتار به دنبال آن است تا با بازخوانی برداشتهای مختلفی که با استناد بر قرآن و کتاب مقدس از این واقعه صورت گرفته است با نگرش تطبیقی به بیان وجوه شباهت و تفاوت مبانی عقلی ذبح فرزند ابراهیم از منظر الهیات اسلامی و مسیحی بپردازد.
Machine summary:
اين داستان در دين يهود جايگاه بسيار بالايي دارد سيلون آن را نخستين کوشش بشر براي براندازي رسم پليد نخست زاده کشي ميداند و دانشـمندان يهود آن را نمايش دهنده ايمان و برگزيـدگي الهـي يهوديـان و ضـامن آمرزيـده شـدن گناهان آنان از سوي خدا به شمار ميآورند عهد جديد نيـز ايـن داسـتان را نشـانه اوج ايمان ابراهيم مي داند؛ اما دستگاه انديشه ي مسيحي از اينهـا فراتـر مـي رود برخـي از پدران نخستين کليسا مانند کلمنت و ترتوليان آن را پيش نمونه جان بـاختن عيسـي بـر صليب ميپندارند.
بنابراين در ماجراي ذبح اسحاق کسي که در حقيقت مورد آزمون قرار گرفته اسـت حضرت ابراهيم بوده است اين آزمون سنجش ايمان اوست تا آشکار شود کـه تـا چـه اندازه به سخنان خدا اعتماد دارد آيا در کـلام خـدا ترديـدي بـه دل راه خواهـد داد بـه گزارش کتاب (سفر پيدايش )، خدا به ابراهيم و عده داده بـود کـه ذريـه تـو از اسـحاق خوانده خواهد شد بر اساس اين سخن قوم يهود از نسل اسحاق ظهور خواهند کرد در حالي که اسحاق در زمان صدور فرمان ذبح مجرد بوده و فرزندي نداشت تـا نسـل او سلسله ي ابراهيم را تداوم بخشد از اين رو انتظار ميرفت ابراهيم آنگاه که فرمان خـدا درباره ذبح اسحاق را مي شنود در وعده اي خدا ترديد کند و پاي هاي ايمـانش متزلـزل گردد به خصوص با توجه به اين حقيقت که خدا تغيير ناپذير است بدين ترتيب ذهن و خواسته او نيز تغيير ناپذير خواهد بود؛ از اين منظر ايمان راسخ ابـراهيم وي را سـخت معتقد ساخته بود که اگر کشتن فرزند خواسته ي خدا است اين خواسته به يقين بر حق است و هيچ ترديدي در آن راه ندارد.