Abstract:
هدف از اجرای پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی درمان پذیرش و تعهد (ACT) ومداخله سبک زندگی ارتقادهنده سلامت یعنی برنامه خود مراقبتی دیابت (DSMP) , برادارک بیماری و سازگاری با بیماری در دیابت نوع دو است. روش: تعداد 60 نفر از بیماران مراجعه کننده به کلینیکهای دیابت تهران انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری) تحت مداخلۀ ACT - تحت مداخلۀ DSMPو بدون دریافت مداخله) کاربندی شدند هرسه گروه در این مدت دارو دریافت میکردند. هر سه گروه در سه مرحله پیش از مداخله، پس از مداخله و پیگیری از نظر ادراک و سازگاری با دیابت با استفاده از پرسشنامههای مربوط مورد بررسی قرار گرفتند. سپس اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمارههای توصیفی و تحلیل ورایانس میکس (درون گروهی، بین گروهی و تعاملی) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: نتایج نشان میدهد هر دو روش ACT و DSMP بر بهبود سازگاری با بیماری (F=56/515, P value<0. 001) و ادراک بیماری (F=6/065, P value<0. 001) موثر هستند و این نتایج تا مرحلۀ پیگیری نیز اثربخشی خود را حفظ میکنند. همچنین مقایسه دو روش درمانی نشان میدهد روش ACT اثرگذاری بیشتری نسبت به روش DSMPبه دنبال دارد. نتیجهگیری: به نظر میرسد در کنار درمانهای دارویی پروتکل اکت برای بیماران دیابتی نوع دو میتواند به طور معناداری موثر باشد. به نظر میرسد عوامل 6 ضلعی اکت میتواند درکی بهتر از دیابت را برای بیماران در پی داشته باشد که این موضوع احتمالا سازگاری و رفتارهای خود مراقبتی آنها را بهبود میبخشد.
Summary: In this study, two well-known therapies that have had acceptable efficacy on diabetes are compared with each other. In fact, the purpose of this study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) and the Diabetes Self-Care Program (DSMP) that is a health-promoting lifestyle intervention on diabetes adjustment and perception. Method: A number of 60 patients referred to Tehran Diabetes Clinics were selected and randomly assigned to three groups of 20 patients: one group under ACT intervention, one group under DSMP intervention and one control group that did not receive any intervention. All groups received medicine. All three groups were examined in three stages, before and after intervention and follow-up study by diabetes adjustment and diabetes perception questionnaire. Then, the collected data analyzed by descriptive statistics and mixed variance analysis (Intragroup, intergroup and interactive). Results: The results show that both ACT and DSMP methods are effective in improving disease adaptation (F = 5/515, P value <0.001) and disease perception (F = 0.665, P value <0.001). The follow-up phase also maintains its effectiveness. Also, a comparison of the two treatments shows that the ACT method is more effective than the DSMP method. Conclusion: It seems that Act protocol for type 2 diabetic patients can be significantly more effective than DSMP. It seems that the acceptance factor, values, commitment and other hexagonal factors of ACT can lead patients to a better understanding of diabetes, which may improve their adaptation and self-care behaviors.
Machine summary:
همچنين از طرفي يافته هاي روان شناختي نشان ميدهد، برخي ويژگيهاي شخصيتي، سبک زندگي و تاب آوري، متغير پيش بين ابتلا به ديابت نوع دو است 1- mellitus diabetes 2- hyperglycemia (٢٠١٢ , Seyedian &Nazarpour, Mehrabizadeh Honarmand, Davodi ).
در اين ميان اين پژوهش رويکرد درمان مبتني بر پذيرش و تعهد را به عنوان يکي از مداخلات مؤثر و اصلي براي مقايسه با يکي از مهم ترين مداخلات سبک زندگي ارتقاءدهنده سلامت که مختص مبتلايان به ديابت است ، يعني برنامه خود مديريتي بيماران ديابتي ١(DSMP) در نظر گرفته است ( Lorig ٢٠١٠ ,.
توجه به عواملي مثل پذيرش ، تعهد و حرکت در مسير ارزش ها از جمله حوزه هايي است که اين مداخله را از ديگر رويکردهاي 1- Diabetes Self-Management Program روان شناختي متمايز ميسازد و ميتواند کمک هاي قابل توجهي به بيماران داشته باشد ( ,Hayes ٢٠١٦ ,Wilson &Strosahl ).
در واقع با توجه به نگاه نسبتا جامع و چند بعدي هر دو پروتکل در اينجا اين سؤال مطرح است که آيا درمان پذيرش و تعهد مختص بيماران ديابتي و يا پروتکل سبک زندگي مختص 1- American Diabetes Association بيماران ديابتي منتج از آموزش هاي پزشکي، کداميک بهتر ميتوانند بيمار را در ادراک و سازگاري بهتر با ديابت ياري دهند؟ روش جامعه آماري، نمونه و روش نمونه گيري اين پژوهش از نوع پژوهش هاي نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمـون پـس آزمـون بـا گـروه کنترل است .