Abstract:
ارتقای کیفیت زندگی و سطح رفاه اجتماعی از اهداف اصلی سیاستگذاران اقتصادی است. باوجوداینکه فضای اقتصاد کلان تأثیر و نقش مهمی در سطح رفاه اجتماعی دارد اما بیاطلاعی از مدلی که بتواند بهدرستی توضیحدهنده رفاه اجتماعی باشـد، نااطمینانیهایی را در مدلهای رایج و معمول ایجاد کرده است، علاوه براین تعدد عوامل مؤثر بر رفاه اجتماعی منجر به نااطمینانی از صحت تصریح مدل شده و مانع اجماعِ پژوهشگران، در مورد عوامل کلیدی تعیینکننده رفاه اجتماعی شده است. بدین منظور مطالعه حاضر به شناسایی و تعیین عوامل مؤثر بر شاخص رفاه اجتماعی (تیاسن) در اقتصاد ایران و با استفاده از رویکرد میانگینگیری بیزین بر اساس دادههای سری زمانی از سال 1375 تا 1397 و در شرایط نااطمینانی مدل پرداخته است که بـا انجام محاسبات حاصل از بـرآورد 260 هـزار رگرسـیون، تعـداد 8 متغیـر بهعنوان متغیرهای قوی و غیرشکننده مشخص شدند؛ که شامل متغیرهای (نرخ ارز، شاخص فلاکت، درآمدهای مالیاتی، درآمدهای نفتی) با علامت منفی و متغیرهای (نرخ رشد شهرنشینی، درجه باز بودن اقتصاد، شاخصهای سلامت و فناوری اطلاعات و ارتباطات) با علامت مثبت میباشد. سایر متغیرها اثر خود را در حضور متغیرهـای غیرشـکننده ازدستدادهاند و شواهد قوی برای مؤثر بودن آنها بر رفاه اجتماعی طی دوره موردبررسی وجود ندارد. با توجه به خروجی نتایج میتوان نتیجه گرفت که بهمنظور ارتقاء و بهبود رفاه اجتماعی در کشور و در تدوین سیاستها و برنامهها رفاهی میبایست به متغیرهای انتخابشده توجه بیشتری نمود.
Improving the quality of life and the level of social welfare in society is one of the main goals of economic policy makers. Although macroeconomic environment has an important role in the level of social welfare, but the lack of knowledge of a model that can properly explain social welfare, has created uncertainties in common models, in addition to the multiplicity of factors affecting social welfare.Uncertainty has been modeled on the accuracy of the statement and has hindered researchers' consensus on key determinants of social welfare. For this purpose, the present study has identified and determined the factors affecting the social welfare index (Amartya Sen) in the Iranian economy and using Bayesian averaging approach based on time series data from 1996 to 2018 and in conditions of model uncertainty, which is performed by calculations From an estimate of 260,000 regressions, a number of 8 variables were identified as strong and unbreakable variables; Which includes variables (exchange rate, misery index, tax revenues, oil revenues) with a negative sign and variables (urban growth rate, degree of economic openness, health indicators and information and communication technology) with a positive sign. Other variables have lost their effect in the presence of non-fragile variables and there is no strong evidence for their effectiveness on social welfare during the period under review. According to the results, it can be concluded that in order to promote and improve social welfare in the country and in formulating welfare policies and programs, more attention should be paid to the selected variables.
Machine summary:
بدين منظور مطالعه حاضر به شناسايي و تعيين عوامل مؤثر بر شاخص رفاه اجتماعي (تياسن ) در اقتصاد ايران و با استفاده از رويکرد ميانگين گيري بيزين بر اساس داده هاي سري زماني از سال ١٣٧٥ تا ١٣٩٧ و در شرايط نااطميناني مدل پرداخته است که بـا انجام محاسبات حاصل از بـرآورد ٢٦٠ هـزار رگرسـيون ، تعـداد ٨ متغيـر به عنوان متغيرهاي قوي و غيرشکننده مشخص شدند؛ که شامل متغيرهاي (نرخ ارز، شاخص فلاکت ، درآمدهاي مالياتي، درآمدهاي نفتي) با علامت منفي و متغيرهاي (نرخ رشد شهرنشيني، درجه باز بودن اقتصاد، شاخص هاي سلامت و فناوري اطلاعات و ارتباطات ) با علامت مثبت مي باشد.
رفاه ماهيتي چندبعدي دارد و هر يک از اين ابعاد بر همديگر تأثيرات متقابلي دارند و اين ابعاد زندگي ما را تحت تأثير قرار مي دهند، از سوي ديگر طيف وسيعي از متغيرها ازجمله منابع طبيعي کيفيت نهادها، سرمايه انساني ، شرايط جغرافيايي، عملکرد دولت ها و بسياري عوامل ديگر وجود دارند که رفاه اجتماعي کشورها را در دوره هاي زماني مختلف تحت تأثير خود قرار داده اند بدين ترتيب با گسترده شدن مفهوم رفاه ، فهم اين نکته بسيار حائز اهميت است که اين متغير کليدي اقتصاد تحت تأثير چه عواملي مي تواند دستخوش تغيير گردد؟ متخصصان اقتصادسنجي براي داشتن يک مدل مناسب با نااطميناني در انتخاب متغير و نااطميناني در انتخاب مدل (نوع ، تعداد و ترکيب متغيرها) مواجه بوده اند.
Analysis of social welfare in Iran with emphasis on human development from the perspective of economic sociology.