Abstract:
عناصر طبیعت با تنوّع چشمگیر، همواره نقش قابل توجّهی در گزارش موضوعات و مفاهیم گوناگون به مخاطب و تصویرسازیهای ادبی، بهویژه در شعر داشتهاند. این نقشها، گاهی چنان پررنگ و برجستهاند که نمیتوان بدون تحقیق دربارۀ جزئیات و ظرایف آنها، به ابعاد و زوایای بسیاری از ارزشهای معنایی و صوری آثار ادبی پی برد. این کارآیی و نقشپذیری در اشعار پایداری نیز، بسیار تأثیرگذار و تعیینکننده بوده است. براساس این اهمّیّت، در مقالۀ حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، کارکردهای عناصر طبیعت در شخصیّتسازی پایداری را در اشعار سپیده کاشانی و نصرالله مردانی بررسی میکنیم. دلیل انتخاب این دو شاعر، کیفیّت قابل توجّه اشعارشان، بهرهمندی محوری از عناصر طبیعت و دستیابی به یافتههای مرتبط، از منظر نگاه زنانه و مردانه، در کنار هم بوده است. یافتهها نشان میدهند که گلها و گیاهان و اجرام آسمانی، در شعر هر دو شاعر از بسامد بسیاری برخوردارند. از میان گلها و گیاهان، لاله در مفهوم شهید؛ از میان اجرام آسمانی، آفتاب و خورشید در مفهوم راهبر، اختران و ستارگان در مفهوم شهید؛ از میان حیوانات، کبوتر در مفهوم شهید، کرکس و کفتار در مفهوم دشمن، در شعر هر دو شاعر، نمود بیشتری دارند. از لحاظ کارکرد معنایی عناصر طبیعت در ساختن شخصیّتهای راهبر و پیشوا، شهید و دشمن بهعنوان شخصیّتهای مشترک در شعر دو شاعر استفاده شدهاند؛ البتّه کاشانی در اشعارش به ساختن شخصیّتهای زن فداکار ایرانی، منافقان و خیانتکاران نیز پرداخته که در اشعار مردانی یافت نمیشوند. همچنین، مردانی به ساخت شخصیّت رزمندگان پرداخته که در اشعار کاشانی نیامده است. شخصیّت شهید در شعر کاشانی و شخصیّت راهبر در شعر مردانی، بیشترین بسامد را دارند.
The elements of nature with their impressive varieties have always had a considerable role in communicating various contents to audiences and making literal illustrations, especially in poetry. Sometimes, these roles are so extraordinary that it is impossible to find out their semantic and formal values without deep analysis. This efficiency is also at work in resistance poetry. The current descriptive-analytical study aims to analyze the efficiency of natural elements in the poems of Sepideh Kashani and Nasrollah Mardani. These poets are chosen due to the considerable quality of their poems, pivotal benefits they take from natural elements, and relevant issues to the topic of present study. Findings reveal that foliage and astronomical objects have the highest frequency in their poems. Among the foliage, tulip denotes martyrs. Besides, the sun and stars denote leaders and martyrs respectively. Pigeons symbolize martyrs, while vultures and hyenas represent enemies. Semantically, both poets use natural elements to make the contents of leaders, martyrs, and enemies. However, Kashani has also made characteristic Iranian devoted ladies, hypocrites and betrayers that are not found in Mardani’s poems. Unlike Kashani, Mardani has made characteristic warrior. Furthermore, martyrs and leaders have the highest frequency in the poems of Kashani and Mardani respectively.