Abstract:
موضوع امکان و ضرورت تشکیل حکومت در عصر غیبت از جمله مباحث مورد مباحثه و
مناقشه اندیشمندان حوزه علوم سیاسی و علوم دینی بوده است . در دو سوی جریان ، برخی
از عدم امکان و ضرورت و در سوی دیگر برخی بر امکان و ضرورت تاسیس حکومت در
عصر غیبت سخن به میان آورده و پیرامون آن به ارائه بحث و استدلال پرداخته اند. مقاله
حاضر در صدد است به تبیین دیدگاه امام خمینی(ره ) و شهید مصطفی خمینی(ره ) پیرامون
ادله امکان و ضورت تاسیس حکومت در عصر غیبت بپردازد.
نیازمندی بشر به حکومت ، ماهیت و کیفیت قوانین اسلام ، جامعیت ونظام واره بودن احکام
اسلام ، توجه به ماهیت احکام اسلامی، تشکیل حکومت در سیره معصومان (ع )، بقا احکام
شرع در عصر غیبت ، نیازمندی اجرای احکام به حکومت و جلوگیری از اختلال نظام و
هرج ومرج ، از جمله ادله ای است که توسط حضرت امام و شهید مصطفی خمینی به
عنوان ادله امکان و ضرورت تاسیس حکومت در عصر غیبت مورد استدلال قرار گرفته اند.
لقد کان موضوع امکان وضروره تشکیل الحکومه فی عصر الغیبه من جمله المباحث التی
دار حولها البحث والنقاش بین المفکرین فی مجال العلوم السیاسیه والعلوم الدینیه. وقد طرح
رایان فی هذا السیاق ؛ فبعضهم تحدث عن عدم امکان وضروره ذلک ، فیما تحدث اخرون
عن امکان وضروره تاسیس الحکومه فی عصر الغیبه، طارحین البحث والاستدلال حول
ذلک . تتناول هذه المقاله عرض رویه الامام الخمینی (ره ) والشهید مصطفی الخمینی (ره )
حول ادله امکان وضروره تاسیس الحکومه فی عصر الغیبه.
ان حاجه البشر الی الحکومه، ماهیه وکیفیه قوانین الاسلام ، شمول احکام الاسلام
وانتظامها، الالتفات الی ماهیه الاحکام الاسلامیه، تشکیل الحکومه فی سیره المعصومین
(ع )، بقاء احکام الشرع فی عصر الغیبه، احتیاج تنفیذ الاحکام الی الحکومه، ومنع اختلال
النظام والهرج والمرج ؛ هی من جمله الادله التی استند الیها الامام الخمینی (ره ) والشهید
مصطفی الخمینی (ره ) فی سیاق الاستدلال علی امکان وضروره تاسیس الحکومه فی عصر
الغیبه.
Machine summary:
138 علاوه آنکه بـر اسـاس اصـل ولايـت فقيـه ، تنهـا فـرد مشـروع بـراي اداره جامعـه فقيـه جامع الشرائط است و اين بحث خود از مهم تـرين مباحـث واحکـام سياسـي اسـلام اسـت و همچنين ساير مباحثي که به حاکميت فقيه و حوزه اداره جامعه در عرصه هاي مختلف مربـوط ميشود (همو، ١٣٧٣: ٥٠-٥٤)، مانند مراتب بالاي امر به معروف ونهـي از منکـر بـه ويـژه در عرصه مبارزه با مصاديق مهم و جلوگيري از ظلم وتعدي افراد بـه حقـوق يکـديگر و اجـراي حدود الهي که نيازمند اعمال قدرت اسـت (همـو، ١٣٧٩: ٣٧٦؛ همـو؛ ١٤٢١، ٢: ٦٢٤)، خـود شاهدي بر ابعاد سياسي اجتماعي احکام اسلامي است که تحقق آن جـر بـا حکومـت ممکـن نخواهد بود.
145 جمع بندي و نتيجه گيري مجموعه حکمت هاي ذکر شده براي لزوم وجود ولي امر و امام معصوم در جامعه ، نسـبت به زمان پس از غيبت نيز جاري است و عقل اقتضا ميکند که در اين زمان نيـز خداونـد بـراي تولي امور وجلوگيري از هرج ومرج و اختلال نظام ، حاکم و سرپرستي را قرار داده و او اقـدام به تشکيل حکومت کند (امام خميني، ١٤٢١، ٢: ٦٢٠-٦٢١؛ مصطفي خميني، همان : ٣٩).