Abstract:
بیان مسئله: از زمان شکلگیری طراحی گرافیک ایران رویکرد غالب طراحی پوستر عمدتاً بر شیوه تصویرگرایی معطوف بوده است. از دهه هشتاد به بعد طراحی پوسترهای تایپوگرافی بهعنوان رویکرد تصویری مسلط در طراحی گرافیک ایران مطرح شد. آنچه در پرسش اصلی این پژوهش مطرح شده، این است که بستر تحولات محیطی و تغییرات فرهنگی در سوقیافتن طراحی گرافیک ایران به طراحی پوسترهای تایپوگرافی چه عواملی بوده است؟ همچنین چه سازوکارها و دلایلی موجب گسترش و نهادینهشدن پوسترهای تایپوگرافی در طراحی گرافیک ایران گردید؟هدف: تبیین بسترهای تحولات فرهنگی و عوامل درون صنفی در شکلگیری و تحول پوسترهای تایپوگرافی دهة هشتاد شمسی، هدف این پژوهش است.روش پژوهش: شیوه این پژوهش توصیفیـتحلیلی است و اطلاعات با استفاده از تحقیقات کتابخانهای و پایگاههای اطلاعاتی به دست آمده است.یافتهها: از نیمه دوم دهه ۷۰ با سیاستگذاریهای فرهنگی تساهلگرایانه و توسعه فعالیتهای اصناف فرهنگی و هنری، فضای پویایی از اندیشههای متکثر در جامعه بهوجود آمد. با تولید و گسترش کتابهای روشنفکری سیاسی و نوگرایی دینی با همکاری نسل جدید طراحان گرافیک متأثر از موج نو گرافیک ساختارشکن غربی، ابعاد جدیدی از رویکرد تصویری در طراحی جلد کتابهای تایپوگرافی شکل گرفت. در دهه ۸۰ نخستین گروههای طراحان پوستر تایپوگرافی، جریانهای مستقل فرهنگی و هنری، همچنین حمایت نهادهای فرهنگی دولتی با برگزاری جشنوارهها و نمایشگاههای پوسترهای تایپوگرافی، موجی از تجربیات متکثر تایپوگرافی فارسی در میان نسل جدید طراحان گرافیک به وجود آوردند. کنشهای طراحان گرافیک نیز در برگزاری سخنرانیها، نشستها و کارگاههای آموزشی، همراه با گشایش افقهای ارتباطات بینالمللی در امکان آشنایی با طراحان صاحب سبک تایپوگرافی بینالمللی در خلق افقهای جدید تصویری و تثبیت این جریان، نقش مؤثری بر جای گذاشتند.
Machine summary:
نام کتاب , نویسنده , طراح , توضیحات , ناشر , سال کتاب تصویری منظر , مجموع نویسندگان , رضا عابدینی ساعد مشکی , اولین نمونه کتاب طراحی تایپوگرافی ساختارشکن مستقل از پیام و کارکرد نظر نویسنده و محتوای موضوع - بازی تصویری نوشتار فارسی برای رهایی از ادبیات متن , نظر , 1377 گزیده رساله دلگشا , به اهتمام ابراهیم نبوی , رضا عابدینی , برگزیده طراحی جلد کتاب ، ششمین دوسالانه طراحی گرافیک ایران ، ١٣٧٨ , روزنه , 1378 کوتوله ها و درازها , ابراهیم نبوی , رضا عابدینی , رابطه پیوسته و ترکیب تصاویر و اجزای حروف در کلمات درجهت تقویت درون مایه طنز سیاسی کتاب - برنده بینال برنو (جمهوری چک ) , نی , 1379 حضور ناب , کریستین بوبن , ساعد مشکی , ترکیب ناپایدار، اتفاقی و سیال ذهنی نوشتار در فضا , ماه ریز , 1379 چهره هایی مانند رضا عابدینی، ساعد مشکی، بیژن صیفوری و مسعود نجابتی از نظر ابعاد تأثیرگذاری و گرایشی که به تایپوگرافی داشتند، با چاپ آثار خود و دریافت جوایز حرفه ای، اعتبار و توجه بسیاری نسبت به ظرفیت های تایپوگرافی فارسی در میان سفارش دهنده ها و طراحان به وجود آوردند (تصاویر ٣ و ٤).