Abstract:
با آغاز بحران سوریه در اواخر سال 2010، موضوع انزوای دیپلماتیک از سوی کشورهای عربی نظیر عربستان و قطر در دستورکار قرار گرفت. برای این منظور، گام اولیه حذف جمهوری عربی سوریه از نهادهای عربی بود که سرآمد آنها، "اتحادیه عرب" است. اما در مقابل این روند، دولت عراق همواره به عنوان یک مانع ظاهر شده است. در این مقاله برآنیم تا به این سوال پاسخ دهیم: «چرا پس از سال 2011، عراق بر اساس یک رویه ثابت دیپلماتیک، بدنبال بازگرداندن کرسی سوریه در اتحادیه عرب به دولت دمشق بوده است؟». در مسیر کاوش پاسخ مناسب با مطالعه منابع کتابخانهای، پژوهشهای عمدتا میدانی بومی-عربی و اندیشکدههای معتبر بینالمللی به اعتبار این فرضیه را سنجیدیم: «دولت عراق پس از بروز بحران در سوریه، به دلیل وابستگی متقابل پیچیدهای که با این کشور همسایه داشت و همچنین به امید کسب اعتبار دیپلماتیک در جهان عرب، در جهت حفظ کرسی دمشق نزد این سازمان تحرکات دیپلماتیک پایا داشته است». بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تبیینی، ضمن ارائه شمای کلی از نگاه دولت عراق به مسئله عضویت سوریه در اتحادیه عرب، چرایی تشابه رفتاری حکومتهای نوری المالکی، حیدر العبادی، عادل عبدالمهدی و مصطفی الکاظمی در قبال این پرونده را تبیین مینماید.
By starting the Syrian crisis at the end of 2010, many Arab states such as Saudi Arabia and Qatar, instructed to politically isolate Syrian government. To do so, as the first step, they tried to eliminate Syrian government diplomatic presence in Arab entities which the most important is “Arab League”. Iraq in contrast has always by unilateral and Multi-lateral means tried to avoid this plan to go on. In this research we are trying to answer the main question: “Why after 2011, Iraq on a same diplomatic path, has tried to return Syria into Arab League?”. In order to figure out the best explanation for this Iraqi approach, based on descriptive-explanative research method, first we monitored news and statements trend during the last decade to describe the Iraqi policy in this regard; and second, based on library, media and think-tank sources, we explanting the causes behind taking that policy into action. Based on our findings, all Iraqi cabinets from 2010-2020, have sought to bring back Syria into Arab league for improving Iraq regional weight, improving relations with Syria, avoiding new asylum seeker crisis and counter extremist groups.
Machine summary:
در مسير کاوش پاسخ مناسب ، ابتدا رصد روند محور از اخبار رسانه اي رسمي مربوط به عملکرد عراق در قبال لغو عضويت سوريه در اتحاديه عرب داشتيم و در گام بعد، با مطالعه منابع کتابخانه اي، پژوهش هاي عمدتا ميداني بومي- عربي و انديشکده هاي معتبر بين المللي به اعتبار اين فرضيه را سنجيديم : «دولت عراق پس از بروز بحران در سوريه ، به دليل وابستگي متقابل پيچيده اي که با اين کشور همسايه داشت و همچنين به اميد کسب اعتبار ديپلماتيک در جهان عرب ، در جهت حفظ کرسي دمشق نزد اين سازمان تحرکات ديپلماتيک پايا داشته است ».
در اين چهارچوب ، رياض و دوحه گام اوليه را با تلاش براي لغو عضويت دولت سوريه در «اتحاديه عرب »، به عنوان نماد ديپلماتيک عروبيت و مهم ترين نهاد فراگير ميان کشورهاي عربي (با ٢٢ عضو) و سپردن کرسي اين کشور به معارضان برداشتند؛ اما به رغم تلاش و اصرار دو قدرت مذکور در اتحاديه ، کشورهايي از داخل اين سازمان ، مخالفت خود را با اين موضوع ابراز داشتند و در سال هاي بعدي، به صورت مداوم اقدامات ديپلماتيک براي تنش زدايي عربي و جلب رضايت اعضاي کليدي جهت بازگشت دولت سوريه به اتحاديه انجام داده اند.