Abstract:
ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژی ﮔﯿﺎه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻣﯽﮔﺮدد. از ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺮیﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﻫﯽ اﺳﺖ. در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﺧﻮد ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای و ﯾﺎ دادهﻫﺎی ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه ﻣﺜﻞ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ، ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﺼﻮﯾﺮ در ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎی ﺳﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﮐﻪ اﯾﻦ دادهﻫﺎ ﺧﻮد ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن، ﭘﯿﺶ ﭘﺮدازشﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺼﺤﯿﺤﺎت آﺗﻤﺴﻔﺮی و ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ، ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی از ﻟﺤﺎظ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎت، درونﯾﺎﺑﯽ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﺮدازشﻫﺎی ﻣﺠﺪد ﺑﺮای اﺳﺘﺨﺮاج ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺜﻞ: ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ، ﻣﯿﻨﯿﻤﻮم، ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻮم، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮی و آﻧﻮﻣﺎنﻫﺎ اﺳﺖ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻨﺠﺶ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دادهﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ از دور و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﻗﻠﯿﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ دادهﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮاره ﻣﻮدﯾﺲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻧﺎﻣﺎﻟﯽﻫﺎی ﮔﯿﺎﻫﯽ در ﻫﺮ ﭘﯿﮑﺴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ z اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی دﺧﯿﻞ در ﺗﻨﺶﮔﯿﺎﻫﯽ ﻫﻤﭽﻮن) رﻃﻮﺑﺖ، ﺗﺒﺨﯿﺮ و ﺗﻌﺮق، دﻣﺎ و ﺑﺎرش ﺑﺎ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ26 ﺳﺎﻟﻪ (اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ ﺳﺮی زﻣﺎﻧﯽﻫﺎ ﺑﻪ روش) ﻣﻨﮑﻨﺪال (اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺗﺎرﻧﻤﺎی EarthData ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮاره ﻣﻮدﯾﺲ ﺑﺎ ﮐﺪ) MOD13Q1 (از ﺳﺎل) 2010 ﺗﺎ 2017 (درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪ و روی آنﻫﺎ ﭘﯿﺶﭘﺮدازش و ﭘﺮدازشﻫﺎی ﻻزم ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻫﻨﺪﺳﯽ و رادﯾﻮﻣﺘﺮﯾﮏ اﻧﺠﺎمﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻈﺎرت، ﺑﺮرﺳﯽ و ﺣﻞوﻓﺼﻞ ﺷﺮاﯾﻂ آﻧﻮﻣﺎﻟﯽﻫﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺿﺮورت ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﻪای را دوﭼﻨﺪان ﮐﻨﺪ.
Machine summary:
از پژوهشهای انجام شده در زمینه تنشهایگیاهی مبتنی بر خشکسالی میتوان بطور مختصر به موارد زیر اشاره کرد: فیروزی و همکاران (1398) در پژوهشی تحت عنوان بررسی حساسیت دو شاخص پوشش گیاهی NDVI و EVI به خشکسالی ها و ترسالیها در مناطق خشک و نیمهخشک؛ مطالعه موردی: دشت سیستان ایران به این نتیجه رسیدهاند که شاخص NDVI شاخص بسیار مناسبتری برای پویایی پوشش گیاهی در دشتهایی مانند دشت سیستان میباشد که حیات آنها نه به بارش بلکه به آب جاری در رودخانه متکی است.
میراحسنی و همکاران (1396) در پژوهشی تحت عنوان ارزیابی شاخص ذخیره آب پوشش گیاهی (VSWI) تصاویر سری زمانی سنجنده مودیس در پایش خشکسالی حوضه آبخیز گاوخونی به این نتیجه رسیدهاند که بررسی روابط بین مقادیر سریزمانی میانگین سالانه شاخص VSWI و SPI در دوره زمانی مشابه، مقدار 578/0 را نشان داد که بیانگر خشکسالی شدید بلندمدت در قسمتهای جنوب شرقی سد زایندهرود و کل محدوده تالاب گاوخونی بود.
دامنه و همکاران (1394) در پژوهشی تحت عنوان بررسی و تحلیل ارتباط زمانی و مکانی بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان تهران به این نتیجه رسیدهاند که بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در منطقه موردمطالعه، ارتباط معنیداری در سطح 99 درصد وجود دارد و روند خشکسالی تقریباً در مناطق مختلف استان باگذشت زمان افزایشیافته است، بهطوریکه روند تغییرات هر دو شاخص خشکسالی، از سمت شمال به جنوب دارای افزایش چشمگیری بوده است.