Abstract:
دکتر «نصر حامد ابوزید» از نواندیشان دینی است که در زمینه مسایل علوم قرآنی و سیاسی، دیدگاه های گاه متفاوت و چالش برانگیزی از آرای پیشینیان عرضه کرده است. این پژوهش در تلاش است تا در قالب تفسیر تاریخی و انتقادی اسکینر با بررسی زمینههای ایدیولوژیکی و عملی و ترفندهای زبانی مورد استعمال، به فهم اندیشه سیاسی و کشف کنش زبانی قصدمند نصر حامد ابوزید در طرح تفکیک نسبت و تعامل دین و سیاست بپردازد. آنچه برای نویسنده به عنوان یافته تحقیق مورد توجه قرار گرفت این بود که ابوزید با نقد اسلام سیاسی و گفتمان دینی سنتی جهت خروج مصر از مشکلات مترتب و نوسازی اجتماعی، تاسیس جامعهای دموکراتیک را مدنظر داشت و آن را مترتب بر نوسازی دینی میدانست. از این رو در راستای مقابله با بنیانهای اندیشهای تاسیس و تقویت حکومت استبدادی (در مصر) به جدایی دین از سیاست رسید.
Machine summary:
این پژوهش در تلاش اسـت تـا در قالـب تفسـیر تـاریخی و انتقـادی اسکینر با بررسـی زمینـه هـای ایـدئولوژیکی و عملـی و ترفنـدهای زبـانی مـورد استعمال، به فهم اندیشۀ سیاسی و کشف کنش زبانی قصدمند نصر حامد ابوزیـد در طرح تفکیک نسبت و تعامل دین و سیاست بپردازد.
آنچه بـرای نویسـنده بـه عنوان یافته تحقیق مورد توجه قرار گرفت این بود که ابوزید با نقد اسلام سیاسی و گفتمان دینی سنتی جهت خروج مصر از مشکلات مترتب و نوسازی اجتماعی، تأسیس جامعه ای دموکراتیک را مدنظر داشت و آن را مترتب بـر نوسـازی دینـی میدانست .
مطالعۀ اندیشه سیاسی این نواندیش در باب نسبت دین و سیاسـت و فهـم نیـت او میتواند ضمن بررسی انتقادی آثارش، ما را در فهم ضعف های موجود یاری رسـاند؛ زیـرا از یک طرف او از نمایندگان مؤثر در جریانهای شکل گرفتـه بـود و از سـویی نیـز بـه دنبـال پاسخ به بسیاری از معضلات اجتماعی و ساختاری موجبات عقب ماندگی جهان اسلام.
فرضیۀ ما در این تحقیـق نیز براین منوال است که که ابوزید با نقد اسلام سیاسی و گفتمان دینی سنتی، بـه نیـت ایجاد جامعه ای دموکراتیک معتقد به جدایی دین از سیاست بود.
در دوران ناصر، مصر با مسـائل و چـالش هـایی مواجـه بـود کـه سیاسـت هـای او در قالب های پانعربیسم و سوسیالیست و واکنش هایش برای تثبیت قدرت حکومت نظـامی شکل گرفته ، آیندة سیاسی و اجتماعی این سرزمین را تحت تأثیر قرار داد.