Abstract:
رویه اعلان رسمی و صریح در آغاز یک جنگ از دیرباز در روابط بین الملل مطرح بوده و از قدمت بسیاری برخوردار و یکی از نمودهای عمده «توسل به زور» در مناسبات بینالمللی است که اعمال قدرت مسلحانه کشورها علیه یکدیگر می باشد و مشروط به اعلام صریح قبلی آنها است و هدف از آن معمولا تحمیل اراده مهاجم در جهت منافع و مصالح ملی است. حقوق جنگ نیز در برابر حقوق پیشگیری کننده جنگ یک حقوق استثنایی است و شامل قواعدی است که حاکم بر دوران جنگ می باشد و کشورهای متخاصم در روابط خصمانه خود با یکدیگر و با کشورهای بیطرف، بایستی آن قواعد را مد نظر داشته باشند و آن را رعایت کنند. جنگ بلافاصله پس از شروع کلیه روابط میان متخاصمان با یکدیگر و یا با کشورهای ثالث یا بیطرف را دگرگون میسازد و به افراد عادی کشورهای متخاصم نیز از جهات مختلف صدمه وارد میکند. حقوق بینالملل معاصر پس از فراز و نشیب های نظری تاریخی، با سپری کردن دوران خونین توسل به جنگ و با تاثیرپذیری از برخی اندیشه های فلسفی و مذهبی خواستار محدود ساختن جنگ در چارچوب دکترین جنگ عادلانه، به اصل ممنوعیت تهدید و توسل به زور و لزوم حل مسالمت آمیز اختلافها رسیده است. با توجه به ماهیت موضوع، تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ روش تحقیق، به صورت نظری میباشد و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای بوده و روش تجزیه و تحلیل و جمعبندی به صورت توصیفی خواهد بود.
Machine summary:
مبانی جنگ و توسل به زور در حقوق بینالملل رضا حسن نژاد عمرانی 1 1 کارشناسی حقوق موسسه آموزش عالی فاران مهر دانش چکیده رويه اعلان رسمي و صريح در آغاز يك جنگ از ديرباز در روابط بين الملل مطرح بوده و از قدمت بسياري برخوردار و یکی از نمودهاي عمده «توسل به زور» در مناسبات بينالمللي است كه اعمال قدرت مسلحانه كشورها عليه يكديگر مي باشد و مشروط به اعلام صريح قبلي آنها است و هدف از آن معمولاً تحميل اراده مهاجم در جهت منافع و مصالح ملي است.
(جعفری لنگرودی، 1372، 200) در حقوق بين الملل، جنگ شيوة اجبار همراه با اعمال قدرت و زور است كه ميتوان آن را از نظر حقوقي چنين تعريف نمود: جنگ به عنوان ابزار «سیاست ملی» مجموعه عمليات و اقدامات قهرآميز مسلحانهاي است كه در چارچوب مناسبات كشورها دو یا چند کشور روي ميدهد و موجب اجراي قواعد خاصي در كل مناسبات آنها با يكديگر و همچنين با كشورهاي ثالث مي شود.
بعد از انعقاد میثاق بریان کلوگ و به ویژه منشور ملل متحد و قبول اصل عدم توسل به زور به عنوان یک قاعده آمره حقوق بین الملل عمومی دامنه توسل به زور و جنگ، بسیار محدود شد و تنها موارد معدودی را در بر گرفت که در واقع میتوان آنها را جنگ مشروع نامید: 1ـ جنگ تدافعی یا دفاع مشروع در مقابل کشور متجاوز 2ـ اقدامات نظامی دسته جمعی جهت حفظ صلح و امنیت بینالمللی در چارچوب حقوق بینالملل و منشور ملل متحد.