Abstract:
یادگار زریران یکی از متون کهن حماسی ایرانیان است که روایت قدیمی آن به دورۀ اشکانیان بر میگردد. هدف این مقاله، نشان دادن سیمای کودک در ساختار ادبی یادگار زریران است. در این جستار تلاش شد با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد ساختارگرایی با تکیه بر تقابلهای دوگانه، نقش «بستور» به عنوان یک کودک هفت ساله، در این متن حماسی واکاوی شود . نتایج به دست آمده از این پژوهش، نشان میدهد، حضور بسیار پررنگ و دوگانۀ بستور در یادگار زریران، ازیک طرف به عنوان یک کودکِ هفت ساله و از دیگرسوی، به عنوان یک رادمردِ جنگاور، علاوه بر افزایش جذابیت داستانی این حماسه، توانسته است ظرفیت ادب حماسی برای حضور کودک را نشان دهد. همچنین، براساس نظریه ساختارگرایی، برخی از تقابلهای دوگانه همانندِ تقابل کودک و بزرگسال، تقابل ایرانیان و خیونان، تقابل پیروزی و شکست و... دراین متن تحلیل شده است که ازاین منظر، یادگار زریران میتواند کودکان را هم به عنوان مخاطبان متون حماسی جذب کند.
Yadegar zariran is one of the ancient epic texts of Iran, the old version of which dates back to the Parthian period. The purpose of this article is to show the image of a child in the literary structure of Yadegar Zariran. In this research, an attempt was made to investigate the role of "Bastour" as a seven-year-old child in this epic text, using a descriptive-analytical method and a structuralist approach. The results obtained in this study show that the very bold and dual presence of the bed in the monument of Zariran, on the one hand as a seven-year-old child and on the other hand, as a warrior, in addition to increasing the story's appeal to the text, has Demonstrate epic etiquette for the presence of the child. Also, according to the theory of structuralism, some dual confrontations such as the confrontation of children and adults, the confrontation of writing and speech, the confrontation of Iranians and Khyunans, In this text, it is analyzed that from this perspective, Zariran monument can attract children as the audience of epic texts.
Machine summary:
پیشینۀ تحقیق : دربارۀ سیمای کودک در ادبیات کهن ایران هم چنین دربارۀ حماسۀ یادگار زریران ، پژوهش هایی انجام شده است ، اما برخی از این جستارها، نگاهی دقیق تر دارند که بدان ها اشاره میکنیم .
به هرحال ، باتوجه به بن مایه و محتوای بخش زیادی از متن یادگار زریران ، به ویژه پس از کشته شدن زریر به دست بیدرفش جادوگر و رسیدن بستور بر سر جسم بیجان زریر و سخن گفتن فرزند با پدر شهیدش ، این اثر حماسی، ازجملۀ کهن ترین تعزیه نامه ها و نمایش نامه های ایرانی به شمار میآید که از این منظر، برای پژوهش گران هم روزگار ما، بسیار ارزش مند است ، تاجایی که نویسندۀ کتاب «قهرمانان بادپا» این اثر را از جنبه اصول نمایش آیینی مورد بررسی دقیق قرار داده است (کیا،١٣٧٥: ٢٤-٤٠)، چنان که گفته اند: «یادگار زریران را باید متن نمایشی دانست اما نکتۀ حائز اهمیت آن است که برخی جنبه های ساختار نمایشی، مطابق نمایش های یونانی را دارد و از ملاحظاتی دیگر، نمایشی شرقی است » (شیخ مهدی،١٣٨٢ : ٥٧).
در حال حاضر، غیر از شخصیت «بستور» در فرهنگ ایرانی، کودکی را سراغ نداریم که در یک متنی این گونه زیبا نقش آفرینی کرده باشد، اما بستور این کودک پهلوان ، در حماسۀ یادگار زریران هنگامی که پدرش زریر ، پس از جنگ با خیونان به دست بیدرفش جادوگر ناجوانمردانه کشته میشود، برای کین خواهی، چون گردی جنگاور سر بر میآورد و بسیار زیبا نقش آفرینی میکند.