Abstract:
از میان اسناد به جایمانده از دوران قاجار پیدا است که زنان بزرگان و اشراف به وقف املاکی نظیر مسجد و مدرسه میپرداختند، و جمعیت زنان متوسط شهری و روستایی نقش مهمی در فعالیتهای اقتصادی داشته اند. هدف از این پژوهش، بررسی فعالیتهای اقتصادی زنان براساس سفرنامهها و اسناد خارجی در دوره قاجار است. پژوهش پیش رو درصدد پاسخ به این پرسش است که منابع تاریخی بر حضور زنان در کدام بخشهای اقتصادی جامعه ایران عصر قاجار تاکید دارند؟ فرض اصلی این پژوهش بر این امر استوار است که می بایست زنان را به دو گروه شهری و روستایی تقسیم کرد و منابع دست اول، به ویژه سفرنامهها و اسناد خارجی نشان می دهند که هر دو گروه در بخش کشاورزی، قالی بافی، صنایع دستی فعال بودند. پژوهش پیش رو با استفاده از روش تاریخی توصیفی – تحلیلی به بررسی و تبیین روایتهای تاریخی پرداخته است. یافتهی پژوهش نشان می دهد که زنان روستایی و شهری در حوزههای مختلف در اقتصاد نقش ایفا می کردند و در این پژوهش به حوزههای کاری و میزان فعالیتهای آنها پرداخته شده است.
Among the finding documents from the Qajar era, it is clear that noble women donated property such as mosques and schools, and that the population of middle-class urban and rural women played an important role in economic activities. The purpose of this study is to investigate the economic activities of women based on travelogues and foreign documents in the Qajar era. The present study seeks to answer the question that in which economic sectors of Iranian society of Qajar era, historical sources emphasize the presence of women. The main premise of this study is based on the fact that women should be divided into urban and rural groups and first-hand sources, especially travelogues and foreign documents show that both groups in agriculture, carpet weaving, and handicrafts Were active. The present research has studied and explained historical narratives using descriptive-analytical historical method. The research findings show that rural and urban women played a role in various fields in the economy and in this research, their fields of work and the level of their activities have been discussed.
Machine summary:
ق ) سکینه دنیاری * امین داودی ** 1 چکیده از میان اسناد به جایمانده از دوران قاجار پیدا است کـه زنـان بزرگـان و اشـراف بـه وقـف املاکی نظیر مسجد و مدرسه میپرداختند، و جمعیت زنان متوسط شهری و روستایی نقـش مهمی در فعالیت های اقتصادی داشـته انـد.
پـژوهش پـیش رو درصدد پاسخ به این پرسش است که منابع تاریخی بر حضـور زنـان در کـدام بخـش هـای اقتصادی جامعه ایران عصر قاجار تاکید دارنـد؟ فـرض اصـلی ایـن پـژوهش بـر ایـن امـر استوار است که می بایست زنان را بـه دو گـروه شـهری و روسـتایی تقسـیم کـرد و منـابع دست اول ، به ویژه سفرنامه ها و اسناد خارجی نشان می دهنـد کـه هـر دو گـروه در بخـش کشاورزی، قالی بافی، صـنایع دسـتی فعـال بودنـد.
٢. ١ پرسش و فرضیۀ پژوهش پرســش اصــلی پــژوهش حاضــر ایــن اســت کــه «منــابع تــاریخی بــر حضــور زنــان در کدام بخش های اقتصادی جامعۀ ایران عصر قاجار تاکیـد دارنـد؟» فرضـیۀ پـژوهش پـیش رو این است که در آن عصر، زنان در تولیدات خانگی نقش ایفا میکردند، و بایـد ایـن نکتـه را نیز درنظر داشت که جامعۀ ایران دوران قاجاریه در قـرن نـوزدهم مـیلادی، نـه یـک جامعـۀ صنعتی، که جامعه ای کشاورزی بـا خـرده صـنعت برآمـده از نهـاد خـانواده بـود؛ جامعـه ای که می شد نقش تولیدی زنان را درآن مشاهده کرد.
در ایـن پـژوهش به بررسی نقش زنان شهری و روستایی در مشاغل تولیدی و خدماتی از نگاه اسـناد تـاریخی و آثار سیاحان خارجی پرداخته شده است که عمدتا از کشورهای فرانسه و انگلسـتان بودنـد و در دوران ناصرالدین شاه به ایران سفر کرده اند .