Abstract:
بیمه محصولات استراتژیک کشاورزی یکی از سازوکارهای مدیریت مخاطرات است که در شرایط کشاورزی ایران، به دلایل اجتماعی، اقتصادی، اقلیمی، از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است. در این بین، با توجه به بیش از سه دهه فعالیت صندوق بیمه کشاورزی و سیاست ها و راهکارهای حمایتی دولت، گسترش کمی و کیفی این پدیده اجتماعی و اقتصادی میتواند در توسعه مناطق روستایی موثر باشد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، نقش بیمه محصولات استراتژیک کشاورزی در توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای استان گیلان است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی همچنین منطبق بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی است. جامعه نمونه نیز سه تیپ روستاهای (کوهستانی و کوهپایه ای، جلگه ای، ساحلی) که بر اساس نمونهگیری تصادفی تعداد 380 نفر تعیین شد، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل WASPAS استفاده شد. نتایج نشان داد، بیشترین تعداد بیمه شدگان محصولات کشاورزی در تیپ جلگه ای است، همچنین از بین محصولات استراتژیک منطقه: بیشترین میزان بیمه در محصول استراتژیک برنج است، و همچنین به خاطر مخاطرات طبیعی پی در پی در استان، بیشتر کشاورزان محصولات خود را در برابر مخاطرات احتمالی بیمه کرده اند. در ادامه نیز نتایج نشان داد که عوامل آموزشی و ترویجی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی در افزایش انگیزه کشاورزان در بیمه کردن محصولاتشان موثر می باشند و از بین این عوامل، عامل آموزشی و ترویجی مهمترین عامل شناخته شد؛ به دنبال آن، بین بیمه محصولات استراتژیک کشاورزی و توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی استان گیلان، ارتباط معنادار و مثبتی مشاهده شد. در نهایت تحلیل فضایی سه تیپ روستاهای مورد بررسی بر اساس توسعه اقتصادی و اجتماعی و با تاکید بر نقش بیمه محصولات استراتژیک کشاورزی نشان داد که تیپ روستاهای جلگه ای بیشترین میزان توسعه اقتصادی و اجتماعی را به خود اختصاص داده است.
Insurance of strategic agricultural products is one of the risk management mechanisms that is of special importance and necessity in the agricultural conditions of Iran, for social, economic, climatic reasons. In the meantime, considering the more than three decades of activity of the Agricultural Insurance Fund and the government's supportive policies and strategies, In this regard, the purpose of this study is the role of insurance of strategic agricultural products in the economic and social development of villages in Guilan province. Descriptive and analytical research methods are also consistent with library, documentary and field studies, The sample population was three types of villages (mountainous and foothill, plain, coastal) which were determined based on random sampling of 380 people. SPSS software and WASPAS model were also used to analyze the data. The results showed that the highest number of insured agricultural products is in the plain type, also among the strategic products of the region: the highest amount of insurance is in the strategic crop of rice, and Also, due to the successive natural hazards in the province, most farmers have insured their crops against potential hazards. The results showed that educational and promotional factors, economic, social, institutional are effective in increasing the motivation of farmers to insure their products. Among these factors, educational and promotional factor was recognized as the most important factor, and subsequently, a significant and positive relationship was observed between insurance of strategic agricultural products and economic and social development of rural areas of Guilan province at a significant level of 0.000. Finally, the spatial analysis of the three types of villages studied based on economic and social development and emphasizing the role of insurance of strategic agricultural products showed that the type of lowland villages has the highest rate of economic and social development.
Machine summary:
در ایــن راســتا، در پژوهــش حاضــر بــه بررســی نقــش بیمــه محصــولات کشــاورزی در توسـعه اقتصـادی و اجتماعـی مناطـق روسـتایی اسـتان گیـلان پرداختـه شـده اسـت ، بنابرایـن در راسـتای هـدف پژوهـش ، سـئوالات زیـر مـورد بررسـی و کنـکاش قـرار گرفته انـد: عوامـل موثـر در توسـعه بیمـه محصـولات اسـتراتژیک کشـاورزی در مناطـق روسـتایی اسـتان گیـلان چـه می باشــد؟ و کــدام یــک بیشــترین میــزان را بــه خــود اختصــاص داده اســت ؟ بیــن بیمــه محصــولات اســتراتژیک کشــاورزی و توســعه اقتصادی -اجتماعــی مناطــق روســتایی اســتان فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا Quarterly Journal of Village and Space Sustainable Development دوره سوم ، شماره اول ، پیاپی نهم ، بهار ١٤٠١، ص ١٣٦-١١٧ فصلنامــــه روسـتا و Spring 2022, Vol. 3, No. 1, pp 117-136 توسـعه پایـدارفضـا گیــلان چــه ارتباطــی وجــود دارد؟ و تحلیــل فضایــی ســه تیــپ روســتاهای (کوهســتانی و کوهپایــه ای ، جلگــه ای ، ســاحلی ) بــر اســاس توســعه اقتصــادی و اجتماعــی و بــا تاکیــد بــر نقــش بیمــه کشــاورزی چگونــه اســت ؟ ٢-بنیان نظریه ای در شــرایط کنونــی ، حیــات سیاســی و اقتصــادی بســیاری از کشــورهای در حــال توســعه از جملــه ایــران بــه شـدت متکـی بـر درآمـد صـدور نفـت و مـواد اولیـه اسـت و تنـوع کـم در صـادرات دیـده می شـود.
در ادامــه در بخــش یافته هــای فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا Quarterly Journal of Village and Space Sustainable Development دوره سوم ، شماره اول ، پیاپی نهم ، بهار ١٤٠١، ص ١٣٦-١١٧ فصلنامــــه روسـتا و Spring 2022, Vol. 3, No. 1, pp 117-136 توسـعه پایـدارفضـا تحلیلــی ، بــا اســتفاده از تحلیــل عاملــی بــه بررســی میــزان هــر عامــل در توســعه بیمــه محصــولات اســتراتژیک کشـاروزی پرداختـه شـد و در ادامـه نیـز بـه بـا اسـتفاده از آزمـون همبسـتگی اسـپیرمن بـه بررسـی ارتبـاط بیـن دو متغیـر (بیمـه محصـولات کشـاورزی و توسـعه اقتصـادی و اجتماعـی در مناطـق روسـتایی ) پرداختـه شـد.