Abstract:
هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب درسی هدیههای آسمانی دوره ابتدایی از منظر توجه به اخلاق زیست محیطی است. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری شامل کتابهای هدیه آسمانی پایه دوم تا پایه ششم مقطع دبستان میباشد و بدون نمونهگیری به صورت سرشماری محتوای همه کتابها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کتب هدیههای آسمانی دوره ابتدایی ۲۰9 مرتبه به اخلاق زیست محیطی اشاره شده است؛ اما در اشاره به مولفههای زیست محیطی، تعادل رعایت نشده است. به ترتیب مولفههای درختکاری و حفاظت از محیط زیست (۲۶ فراوانی) و مولفه رعایت حقوق حیوانات (۹ فراوانی) بیشترین و کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند، اما به برخی از مولفههای دیگر هیچگونه اشارهای نشده است.
The purpose of this study is to analyze the content of the elementary school gift textbook from the perspective of environmental ethics. The research method is content analysis and the statistical population includes heavenly gift books from the second to the sixth grade of elementary school and without sampling, the contents of all books were examined by census. In this study, the analysis of the findings showed that environmental ethics has been mentioned 209 times in the elementary heavenly gift books; But the balance between referring to environmental components has not been taken into account. The components of tree planting and environmental protection (26 frequencies) and the component of animal rights observance (9 frequencies) have the highest and lowest frequencies, respectively, but some other components have not been mentioned. Accordingly, this research helps the authors of the books of heavenly gifts to follow all aspects of environmental ethics from the perspective of Islam in these books.
Machine summary:
تحليل محتواي کتاب هديه هاي آسماني دوره ابتدايي 1 از منظر اخلاق زيست محيطي علي بابايي استاديار، گروه علوم تربيتي، دانشگاه فرهنگيان ، خوزستان ، ايران (نويسنده مسئول ).
در اسلام مؤلفه هاي اخلاق زيست محيطي عبارتند از: پرهيز از آلوده نمودن محيط زيست ، شناخت طبيعت به عنوان مخلوق خداوند و بهره برداري منصفانه از آن ، صرفه جويي و پرهيز از اسراف ، درخت کاري و حفاظت از فضاي سبز، رعايت اصول بهداشت و سلامت ، تنوع زيستي، احساس مسئوليت در برابر حيات وحش ، رعايت حقوق حيوانات و جمع آوري بهداشتي زباله ها (محمودي، .
با انجام اين پژوهش ميتوانيم آگاه شويم که مؤلفه هاي اخلاق زيست محيطي به چه اندازه و از کدام نوع ، در کتاب هاي هديه هاي آسماني دوره ابتدايي مورد توجه قرار گرفته است و معلمان با آگاهي از اين مهم ميتوانند، نقايص احتمالي براي اين کتاب ها را جبران کنند.
در اين کتاب مؤلفه احساس مسئوليت در برابر حيات وحش (۱۴ مرتبه ) و مؤلفه صرفه جويي و پرهيز از اسراف (۱ مرتبه ) به ترتيب بيش ترين و کم ترين فراواني را در بين مؤلفه هاي ديگر به خود اختصاص داده اند؛ اما نکته مهم اين است که در اين کتاب ، به مؤلفه هاي رعايت حقوق حيوانات و تنوع زيست محيطي هيچ اشاره اي نشده است .
در اين کتاب به چند تا از مؤلفه هاي اخلاق زيست محيطي چون پرهيز از آلوده نمودن محيط زيست ، صرفه جويي و پرهيز از اسراف ، تنوع زيست محيطي و رعايت حقوق حيوانات هيچ اشاره اي نشده است .