Abstract:
علوم انسانی در حوزه موضوعی خود فهم معمای انسان، تشخیص مسائل و ارائه طرحی برای رفع گرفتاری های انسان از روزمرگی ها و مشکلاتش را بر عهده دارد و نقش بی بدیل علوم انسانی در حیات اجتماعی و تحولات گسترده و پرشتاب آن بر کسی پوشیده نیست. علوم تربیتی نیز به عنوان شاخه ای از علوم انسانی، نقش زیربنایی در نظام تعلیم و تربیت، اقتصاد و فرهنگ دارد. با توجه به چنین وظیفه ای، یکی از راهبردهای اصلی هر نظام آموزشی، پایه گذاری یا بازتولید یک نظام فکری در حوزة علوم انسانی، به ویژه علوم تربیتی است تا با الهام از آرمانهای بومی، ملی و ارزشی و نیز جهان بینی حاکم بر جامعه، دست اندرکاران نظام تربیتی، به ویژه نظریه پردازان حوزة علوم تربیتی را در جهت تحقق اهداف تربیتی رهنمون سازد. تکنولوژی آموزشی فرآیند کیفی و خرد است؛ یعنی به یادگیری تک تک انسانها توجه دارد. در حال حاضر نیز میبینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی، وسایل جدید و جالبی خلق میکنند. گرایش مدیریت و برنامهریزی آموزشی یک رشته میان رشتهای است که تلفیقی از رشتههای روانشناسی، جامعهشناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره میباشد. هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصتهای یادگیری هر چه بیشتر برای گروههای واجبالتعلیم و علاقهمند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامهریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیتهای یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است. فارغالتحصیل این گرایش به راحتی میتواند علاوه بر پیشبینیهای آموزشی یک کشور، مراحل برنامهریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روشهای بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد.
Machine summary:
بررسي رشته علوم تربيتي در ايران با رويکرد بومي سازي اين رشته در کشور 1 زينب اسدي دانشجوي کارشناسي ارشد، مديريت آموزشي ، واحد آباده ، دانشگاه آزاد اسلامي ، آباده ، ايران مرضيه حيدري استاديار، گروه علوم تربيتي، واحد آباده ، دانشگاه آزاد اسلامي ، آباده ، ايران چکيده علوم انساني در حوزه موضوعي خود فهم معماي انسان ، تشخيص مسائل و ارائه طرحي براي رفع گرفتاري هاي انسان از روزمرگي ها و مشکلاتش را بر عهده دارد و نقش بي بديل علوم انساني در حيات اجتماعي و تحولات گسترده و پرشتاب آن بر کسي پوشيده نيست .
اين نگاه باعث شده است برخي بدون توجه به اقتضائات علوم انساني غربي،بومي و به ويژه تحقـق فرهنگ اسلامي جامعه دامن بزند چنين طرز تفکري، برنامۀ درسي علوم تربيتي در ايران را براي تحقق فرهنـگ ملـي، بـومي و اسلامي، با چالش جديدي روبه رو مي سازد و از اين نظر، فقدان برنامۀ درسي ملي و بومي بـراي علـوم تربيتـي، يـک چـالش اصلي در جامعۀ ايراني محسوب مي شود.
بر همين مبنا مي توان تصريح نمود که تحقق علم نافع ،راهبردي بنيادين در اصلاح و اعتلاي علمي کشور خواهد بـود و علم پژوهي متعالي آن هم در کليه عرصه ها و اعم از حوزه علوم انساني و غير انساني،منوط و مبتني بر تحصيل علـم نـافع است بررسي اجمالي پيشينه هاي داخلي و خارجي نشان مي دهد که هنوز پژوهشي که به بررسي ضرورت هـا وچـالش هـاي بومي سازي برنامۀ درسي علوم تربيتي در ايران بپردازد، وجود ندارد و فقط مقالۀ (نوذري، ١٣٩١) تا حدودي به ايـن پـژوهش نزديک است که آن هم محتواي متفاوتي دارد و بيشتر به زمينه هاي برنامۀ درسي با ماهيتهاي عمومي و تجربي پرداخته اسـت ؛ در صورتي که پژوهش حاضر، ضرورتها و چالشهاي بومي سازي برنامۀ درسي علوم تربيتي در ايران را کنکاش مي کنـد.