Abstract:
از هر زاویهای به جنگ بنگریم آن را پدیدهای سهمگین و خشونتآمیز خواهیم یافت. در عین حال در طول تاریخ، جنگ و مخاصمات مسلحانه هزاران بار اتفاق افتاده و در آینده نیز اتفاق خواهد افتاد و بشریت را از آن گریزی نیست اما میتواند قانون و اخلاق را بر آن حاکم سازد تا جنگ که در حقیقت نشانگر تعارض منافع است به توحش و جنایت مبدل نشود. اما در هزاره سوم ماهیت و شکل جنگها در حال تغییر است و این شامل قواعد حقوق بینالملل مخاصمات مسلحانه نیز میگردد به همان نحوی در دستورالعمل تالین 1 و 2 از سوی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تصریح شده است روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و نتایج تحقیق ثابت میکند که امکان اعمال موازین انسانی حقوق بینالملل بشردوستانه در جنگهای سایبری نیز وجود دارد زیرا جنگ پدیدهای است که همه اقشار یک کشور را مخاطب قرار میدهد و آسیبهای جدی و تأثیرگذار را بر حق حیات و دیگر نسلهای حقوق بشر میگذارد چرا که مخاطب اولین مرحله جنگهای سایبری، اطلاعات طبقه بندی نظامی و امنیتی بوده و در مرحله بعد نوبت به تخریب، انتقال، تغییر و تحریف اطلاعات و دادههای مربوط به مردم و شهروندان غیرنظامی دشمن میرسد و چون غیرنظامیان رزمنده به حساب نمیآیند بنابراین نباید مخاطب حملات و جنگهای سایبری قرار بگیرند و میبایست حقوق بینالملل بشردوستانه که جزو ارزشهای مشترک بشری است در مورد آنها رعایت شود
Machine summary:
بنابراين بايد پذيرفت که حتي جنگ نيز بايد تابع اخلاق و حقوق و حتي عقلانيت باشد و بيتوجهي به آن از سوي هيچ طرفي در مخاصمات مسلحانه پذيرفتني نيست (ضيائي بيگدلي، ١٣٩٧: ٤٨٣- ٤٨٢) اولين گام ها براي تدوين حقوق بشردوستانه در سال ١٨٦٤ برداشته شد که مبتکر آن هانري دونان ٥ سوئيسي بود که در نتيجه مشاهده هزاران کشته جنگ فرانسه و اتريش در محلي بنام سولفورينو مطرح شد و خود وي به مداواي مجروحين جنگ پرداخت و صليب سرخ جهاني را با هدف امدادرساني به مصدومين جنگ تأسيس کرد و همينطور کمک به خدمه نيروهاي نظامي دريايي کشورها، مجروحان ، مصدومان ، بيماران و نجات ١ - اين امر مسبوق به سابقه است کما اينکه در مقده بيانيه سن پطرزبورگ ١٨٦٨ در اين مورد گفته شده که : تنها هدف مشروع در جنگها بايد تضعيف نيروهاي نظامي دشمن باشد براي مطالعه بيشتر نک : مسائلي، محمود و ارفعي، عاليه زيرنظر محمدرضا دبيري، جنگ و صلح از ديدگاه حقوق و روابط بين المللي، چاپ دوم ، تهران ، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه ، ١٣٧٣، ص ١٢٨ 2 - Charles Montesquieu 3 - the spirit of the Law 4 - Humanitarian International Law 5 - Henry Dunant يافتگان دريايي که بعدها از طريق تصويب کنوانسيون لاهه ١٨٩٩ و ١٩٠٧ معاهده ١٩٤٩ ژنو حمايتهاي بشردوستانه تثبيت شد و به حمايت از کساني پرداخت که در جنگ حضور نداشته و يا از آن گريخته اند چهار اصل اساسي و بنيادين حقوق بشردوستانه عبارتند از: رعايت حقوق افراد غيررزمنده به ويژه از جهت دارو و درمان ، حمايت از حقوق اسراي جنگي و ديگر غيرنظاميان و مصونيت از خشونت ، محدوديت کاربرد سلاح هاي ممنوعه و رعايت اصل تفکيک ميان غيرنظاميان و نظاميان در مخاصمات مسلحانه بين المللي ٦ (افتخار جهرمي، ١٣٨١: ٤٢- ٤٠).