Abstract:
میشل فوکو زمینهی اجتماعی را به مثابهی محیطی میداند که در آن «روابط قدرت» به طور دایم در تقابل و تضاد با یکدیگر هستند. چنین روابطی از دیدگاه فوکو شامل تحدید، فرسایش و سلطهاند که هیچ گاه به سرانجام نمیرسند، و فرایندی همیشه پویا و بیپایانند که با سلطههای جدیدتر جایگزین میشوند. از سوی دیگر، مقاومت از نگاه فوکو، بخش اجتناب ناپذیر روابط قدرت است. برای فوکو، تشخیص و افشای شبکهی روابطی که در پس قانون و آثار فلاسفهی سیاسی وجود دارد، بسیار مهم است. این آثار بیش از هر چیز در پی آن هستند که نشان دهند قدرت خود را چگونه بروز میدهد، درحالی که فوکو معتقد است قدرت به شکل عقلانی واقعا اعمال میشود، آن هم نه بر چیزها بلکه بر سوژههای آزاد و تنها تا زمانی که آنها آزاد هستند. هدف از نگارش پژوهش حاضر، ارایهی باز نمایی این مفهوم، مناسبات، التزامات و متعلقاتش در دو نمایش نامهی منجی در صبح نمناک و در همه بخوان است. در این پژوهش، فضای اجتماعی و شخصیتهای هر دو نمایش نامه و نحوهی مواجههی شخصیتها با قدرت یاد شده به عنوان نمونههای مورد مصداق «قدرت» فوکویی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند و مشخص شده است که فضای اجتماعی نمایش نامههای اکبر رادی در دو نمونهی مورد مطالعه، از میان دو نوع قدرت معرفی شدهی فوکو (سنتی و مدرن) هستند و آراء و عقاید و تعاریف فوکو در باب قدرت به خوبی قابل انطباق بر این دو نمایش نامه است.
Foucalt sees the social background of context as an environment that the power relations or intractions are incessantly counteracting and contradicting one another. Such relations according to Foucault include restriction, erosion and dominance and would never reach anywhere and will be replaced by the new dominance. Moreover, From the point of view of Foucault, resistance is an inevitable part of power relations. Foucault ,in the article «subject and power « has elucidated his objective from power analysis and ultimately Dreyfus and Rabinow have presented a theory and Mercure also confirmed and verified it. They believed that the objective and goal of Foucault from the elucidation of power analysis is learning the method of it›s function , not making a theory of power. He was willing to study the context in which power relations form or are involved in it›s formation and the tools by which power is wielded. For Foucault has been very important to learn and reveal the network of relations behind the rules and the works of the political philosophers. These works are more after displaying how the power divulges or reveals itself. While Foucault believed that power is dominated logically not on the objects but on free subjects and it is wielded as long as until they are free. The goal of this research is presenting the representation of this concept and its pertinent rules and regulations . The social atmosphere and the characters of three plays ,The letter and way of facing these characters with the mentioned power are the instances and cases of the Foucault›s power have been studied. After collecting the cases and instances of these concept , the rules and conditions of the flow of this mentioned power and the hierarchy and the necessary reactions of that analysis are mentioned in three tables finally.The result of this research shows that among these two types of power , one is traditional and the other one more a modern type that are in harmony with the theory of power by Foucault. The three dramas of Akbar Radi and their social atmosphere are correspond with the view of the Foucault on power.
Machine summary:
در نمایش نامه ی منجی در صبح نمناک نکته ای که بیش از هر چیز به چشم می آید مسئله ی کنترل ، تحمیل عقاید و اعمال فشار بر شخصیت اصلی نمایش نامه است و آنچه در برابر این قدرت اعمال شده وجود دارد مقاومت شخصیت اصلی در برابر فشارها و سانسورها مناسبات قدرت از منظر فوکو و تهدیدهاست .
نمایش نامه از اکبر رادی : در مه بخوان و بررسی نمایش نامه ها منجی در صبح فوکو تحلیل روابط قدرت را مستلزم اثبات چند نکته می داند: نمناک ١ـ نظام تمایزهایی نظیر شئون و امتیازات سنّتی ، تمایزهای ایجاد شده به وسیله ی قانون ، ٤٠ زبان و فرهنگ ، که به فرد امکان می دهد تا به نحوی بر اعمال دیگران تأثیر بگذارد.
اکبر رادی : در مه بخوان و شخصیت مشدی منوچ نیز نوع دیگری از سوژه ی منقاد خودسرکوبگر است که هیچ تلاشی منجی در صبح برای تغییر وضع موجود و مقاومت در برابر جریان های اعمال قدرت از خود نشان نمی دهد.
منجی در صبح نمناک طبق نظر فوکو در اینجا نیز به جای سیستم تنبیه و مجازات و شکنجه ی کلاسیک ، استفاده از روش های خاص در موسسات و نهادهای خاص هنجارهای اجتماعی را شکل داده است و این الگوی نظم ـ قدرت تسلّط گسترده ای بر افراد اعمال می کند.