Abstract:
در سالهای اخیر پیادهروی اربعین حال و هوای دیگری یافته و با استقبال کمنظیر اقشار مختلف مردم روبهرو شده است؛ ازاینرو افراد گوناگونی از خاستگاه تایید یا انتقاد از این حرکت اجتماعی، به تفسیر، تحلیل و تبیین مبانی، آثار و پیامدهای آن پرداختهاند. در این نوشتار که به شیوۀ کتابخانهای و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی انجامگرفته است، مقالۀ آقای علی افشاری با عنوان «ملاحظاتی درون دینی در خصوص پیادهروی اربعین» بررسی و نقد شده و به آثار کمنظیر این مراسم اشاره شده است. بررسی و مطالعۀ ابعاد مختلف مراسم پیادهروی اربعین نشان داد که اربعین، مقطع پایانیافتن اسارت اهلبیت، کاملشدن رسالت حضرت زینب و امام سجاد (ع) در رسواساختن یزیدیان و رساندن پیام خون سرخ امام حسین (ع) به گمراهان کوفی و شامی است؛ از سوی دیگر اربعین، مبدا حرکت جوشنده و تمامنشدنی تبلیغ و ترویج فرهنگ حسینی، اعلان بیعت با ولی خدا و درواقع نوعی مهاجرت نمادین را از خود به سمت امام و بهترین فرصت آشنایی و تعمیق روابط معنوی، سیاسی و فرهنگی شیعیان جهان است!
Machine summary:
بررسی و مطالعۀ ابعاد مختلف مراسم پیادهروی اربعین نشان داد که اربعین، مقطع پایانیافتن اسارت اهلبیت(، کاملشدن رسالت حضرت زینب( و امام سجاد( در رسواساختن یزیدیان و رساندن پیام خون سرخ امام حسین( به گمراهان کوفی و شامی است؛ از سوی دیگر اربعین، مبدأ حرکت جوشنده و تمامنشدنی تبلیغ و ترویج فرهنگ حسینی، اعلان بیعت با ولی خدا و درواقع نوعی مهاجرت نمادین را از خود به سمت امام و بهترین فرصت آشنایی و تعمیق روابط معنوی، سیاسی و فرهنگی شیعیان جهان است!
هدف از این پژوهش مضاف بر مرور سریع مبانی و مدارک مشروعیت زیارت مراقد ائمۀ معصومین( خصوصاً مرقد مطهر امام حسین( تبیین اهمیت اربعین و آثار معنوی و فرهنگی آن برای شیعیان در بعد فردی و اجتماعی است.
یاریم ده تا نعمتت را سپاسگزارم؛ نعمتی که بر من و پدر و مادرم انعام کردی و عمل صالحی که تو از آن خشنودی، انجام دهم و کار را دربارۀ فرزندانم به سامان کنی؛ یقیناً بهسوی تو بازگشتم و من از تسلیمشدگانم!» در روایات اسلامی هم عدد اربعین (چهل) منزلت و سرّ خاصی دارد؛ به این روایات توجه کنید: امام صادق( میفرماید: «مَن حَفِظَ عَنّا أرْبَعینَ حَدیثا مِن أحادیثِنا فی الحَلالِ و الحَرامِ، بَعثَهُ اللّه ُ یومَ القِیامَةِ فَقیها عالِما و لَم یعَذِّبْهُ»؛ (شیخصدوق، 1362، ج2، ص542) هركس چهل حدیث از احادیث ما را دربارۀ حلال و حرام حفظ كند، خداوند او را در روز قیامت فقیه و عالم برانگیزد و عذابش نكند!
در این روایت منسوب به امام عسکری(، زیارت اربعین امام حسین(، یکی از نشانههای شناخت شیعیان اهلبیت( و تمایز آنان از مذاهب دیگر معرفی شده است.
خواندن زیارت اربعین، زیارت کردن امام حسین( در روز اربعین و پاسداشت چنین روزی در میان شیعیان اهلبیت( یکی از برجستهترین عوامل تقویت هویت شیعی است.