Abstract:
سکونتگاههای غیررسمی پیراشهری به عنوان یکی از اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر، با کیفیت منظر ناهمگن روبرو هستند. هدف این مقاله بررسی کیفیت منظر سکونتگاههای غیررسمی پیراشهری ازدیدگاه ذینفعان است. مطالعه موردی این پژوهش محله خط چهار حصار کلانشهر کرج است.پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی میباشد. دادههای مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانهای، بررسیهای میدانی و به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. اطلاعات حاصل از طریق بررسی رابطهی همبستگی (همبستگی پیرسون) بین متغیرهای مستقل و وابستهی تعریف شده وبا استفاده از نرمافزار spss و به روش کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران و سطح خطای 5 درصد تعداد 384 به دست آمد.مؤلفهها و متغیرهای مورد استفاده در پژوهش عبارتند از خوانایی، پذیرندگی، سرزندگی ، هویت.نتایج آزمون نشان میدهد که عوامل خوانایی، پذیرندگی، سرزندگی ، هویت ، رابطه معناداری در کیفیت منظر محدوده مورد مطالعه دارند. متغییر خوانایی از شدت بیشتری نسبت به سایر متغییرها برخوردار است؛بیشترین تاثیرات خوانایی در گویه های X7 (نمادین بودن)، X8 (وضوح)، X9( نورپردازی در شب) و X10 (وحدت بصری) وجود دارد و در مجموع گویه وضوح با وزن رگرسیون 0.741 و نمادین بودن با وزن رگرسیون 0.741 بیشترین تاثیر را بر کیفیت منظر شهری دارند. متغییر خوانایی و متغییر پذیرندگی به صورت مستقیم بر کیفیت منظر تاثیرگذار می باشندو دو متغییر (سرزندگی و هویت) تاثیر غیر مستقیم بر میزان کیفیت منظر در محدوده مورد مطالعه دارند
Informal settlements of Pirahshahr, as one of the components of the physical and spatial structure of the city, face heterogeneous landscape quality. The purpose of this article is to examine the landscape quality of informal settlements in the city from the perspective of stakeholders.This research has been carried out in the Chahar Hesar neighborhood of Karaj metropolis. The present research is applied in terms of type and descriptive-analytical method. The required data were collected using library studies, field studies and a researcher-made questionnaire.. The obtained data have been quantitatively analyzed by examining the correlation relationship (Pearson correlation) between the independent variables and the dependencies defined using SPSS software. Statistical population includes stakeholders (residents, businesses and local communities in the neighborhood of Khat Chahar Hesar in Karaj metropolis and urban management).The statistical sample size was obtained using Cochran's formula and the error level of 5% was 384. The components and variables used in the research are readability, acceptability, vitality, individuality.The test results show that the factors of readability, acceptability, vitality, individuality, have a significant relationship in the landscape quality of the study area. The readability variable is more intense than the other variables; the most readable effects are in the items X7 (symbolism), X8 (resolution), X9 (night lighting) and X10 (visual unity) and In total, the resolution weight of 0.741 and symbolism with regression weight of 0.741 have the greatest impact on the quality of the urban landscape. The variability of readability and the variable of acceptance directly affect the quality of landscape and two variables (vitality and individuality) have an indirect effect on the quality of landscape in the study area.
Machine summary:
کيفيت منظر سکونتگاه هاي پيراشهري غيررسمي ازديدگاه ذينفعان مورد: محله خط چهار حصار کلانشهر کرج دريافت مقاله : ١٣٩٩/٠٨/٠٢ پذيرش نهايي: ١٣٩٩/١٠/٠١ صفحات :٣٢-١٧ اسماعيل نصيري هنده خاله ؛١ دانشيار جغرافيا و برنامه ريزي شهري ، دانشگاه پيام نور، تهران ، ايران .
نتايج تحقيق بيانگر رابطۀ مثبت و معناداري بين وضعيت مسکن و کيفيت زندگي است لازم به ذکراست بررسي پيشينه پژوهش هاي انجام شده درزمينه ٔ کيفيت منظر نشان مي دهد که اين پژوهش ها تأکيد زيادي بر يک شاخص داشته اند اين در حالي است که پژوهشگران موضوع کيفيت منظر را در محله خط چهار حصار کرج با نگاه جامع تري بررسي کرده اند وهمه شاخص هاي خوانايي، پذيرندگي، سرزندگي و تشخص را در ارتباط باهم از ديدگاه ذينفعان موردبحث و بررسي قرار داده اند.
وضعيت متغيرهاي مؤثر برکيفيت منظر از ديدگاه ذينفعان متغير ميانگين نمونه (بين ١ تا ٥) انحراف معيار مقدار مقايسه شده مقدار t سطح معناداري(sig) خوانايي ٢/٢٣ 0/64 0/000 -33/8 4 پذيرندگي ٣/٥٤ 0/74 0/000 31/72 4 سرزندگي ٤/٦٦ 0/87 4 0/000 36/9 هويت ١/٧٥ 0/69 0/000 -33/8 4 نتايج آزمون t تک نمونه اي نشان ميدهد نشان ميدهدکه ميانگين هر چهار متغيرمورد بررسي در جامعه آماري از عدد ٤ کمتر است .
نتيجه گيري پژوهش حاضر باهدف کلي ارزيابي کيفيت منظر سکونتگاه هاي محدود پيراشهري محدوده شهر کرج در مجله خط چهار حصار گردآوري و تدوين شده است .